فرمت XML چیست

XML  مخفف عبارت Extensible Markup Language است و زبانی است برای محیط وب. در XML هیچ تگی نداریم و شما با توجه به نیاز و خواسته خود و با استفاده از قوانین XML تگ‌های مورد نظر خود را تعریف می‌کنید. XML را می‌توان یک ابَر زبان دانست که به شما این امکان را می‌دهد تا آن‌چه نیاز دارید را بسازید. برای اطلاعات بیشتر در این مورد با ما در این مقاله از سایت جت همراه باشید.

XML چیست

XML مخفف عبارت "Extensible Markup Language" است. این یک زبان نشانه گذاری است که برای ذخیره و انتقال داده‌ها به کار می رود. فرمت XML برای توصیف داده‌ها و ساختار داده ها به کار می‌رود و به صورت متن است. این فرمت برای تبادل داده‌ها بین سیستم‌های مختلف و برنامه‌های کاربردی استفاده می‌شود. به عنوان مثال، فایل‌های پیکربندی وب سایت، فایل‌های پرونده‌های اداری و فایل‌های پایگاه داده می‌توانند با استفاده از فرمت XML ذخیره شوند.

یک زبان نشانه‌گذاری است که توسط کنسرسیوم شبکه‌ی جهانی وب (W3C) ساخته شده است تا راهی برای ساخت اسنادی به وجود بیاورد که هم برای انسان و هم برای ماشین قابل فهم باشد. این کار از طریق برچسب‌هایی انجام می‌شود که ساختار سند و نحوه‌ی ذخیره‌سازی و انتقال آن را مشخص می‌کنند. عبارت XML مخفف «Extensible Markup Language» و به معنای «زبان نشانه‌گذاری گسترش‌پذیر» است.

XMLها در واقع فایل‌هایی هستند که از متن خالص تشکیل می‌شوند و شامل برچسب‌های سفارشی (Tag) هستند که ساختار و ویژگی‌های اسناد دیگر را مشخص می‌کنند.  طراحان XML آن را با مفاهیم HTML کامل نموده‌اند.  XML هیچ تگی ندارد و شما می توانید با توجه به نیاز خود بر اساس قوانین موجود تگ مورد نیاز خود را تعریف نمایید. در واقع XML یه ابر زبان است که شما را قادر می سازد آنچه را نیاز دارید تعریف کنید.
داده‌های XML به عنوان خود توصیف یا خود تعریف شناخته می‌شود و این بدان معناست که ساختار داده‌ها با داده‌ها تعبیه شده است؛ بنابراین وقتی که داده‌ای وارد می‌شود نیازی به ساخت مجدد ساختار برای ذخیره داده نیست و به صورت پویا درون XML درک می‌شود. فرمت XML می‌تواند توسط هر فرد یا گروهی از افراد یا شرکت هایی که می‌خواهند اطلاعات را به طریقی سازگار به اشتراک بگذارند استفاده شود. XML در واقع یک زیر مجموع ساده و آسان برای استفاده از زبان نشانه گذاری عمومی شده استاندارد SGML است که یک استاندارد برای ایجاد ساختار اسناد است.

بیشتر  بخوانید:  پلتفرم چیست

ویژگی‌های XML

• XML توسعه پذیر و مستقل است. شما در xml می‌توانید به راحتی تگ‌ها را تعریف کنید و هیچ تگی از پیش تعریف شده نیست.
• XML به صورت متنی است، از نرم افزار و سخت افزار جدا است به همین دلیل برای منتقل کردن داده و اطلاعات میان سیستم‌های ناسازگار می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
•  XML دارای ساختار ساده‌ای است و همین دلیل کاربردهای زیادی دارد.
• XML می‌تواند برای ایجاد یک زبان جدید مورد استفاده قرار گیرد. 

قوانین XML

قوانین حاکم بر XML بسیار روشن و ساده است. نوشته ها کاملا واضح است و پیام ارسالی کاملا گویا و ساده است. به یاد داشته باشید همه تگ‌های ساخته شده در XML دارای تگ پایانی هستند .نکته‌ی دیگری که قابل ذکر است بهتر است تمامی عناصر در XML را با حروف کوچک بنویسید تا آرایش عناصر و قوانین XML حفظ شود.

تفاوت XML و HTML چیست؟

شاید بهتر باشد ایکس‌ام‌ال را با زبان نشانه‌گذاری دیگری مقایسه کنیم که احتمالا به آن آشنا هستید؛ زبان نشانه‌گذاری فرامتن یا HTML که از آن برای کدگذاری صفحات وب استفاده می‌شود.

HTML از یک سری علامت‌های نشانه‌گذاری از قبل تعریف شده برای مشخص کردن قالب محتوای صفحات وب استفاده می‌کند. اچ‌تی‌ام‌ال زبان توصیف ساختار صفحه‌های وب است. زبانی‌ است برای نشانه‌گذاری ابر متن که برای تدوین قالب و طراحی صفحه‌های وب به کار می‌برند. دستور العمل‌های این زبان، برچسب (Tag) نام دارند که محتوای یک صفحه وب، با آن‌ها، نشانه‌گذاری شده و بدین‌ترتیب، نحوه نمایش آن صفحه برای مرورگرهای وب، توصیف می‌شود.

نکته بسیار مهم که باید متذکر شد این است که XML برای محتواست نه برای نمایش. تگ‌هایی که تعریف میکنید برای سازماندهی داده‌های شما استفاده می‌شود نه برای نمایش آن‌ها. در واقع با تعریف تگ‌های مفهومی می توانید اطلاعاتی را به سند خود اضافه نمایید؛ دقیقا بر خلاف  HTML که برای نمایش داده‌ها به کار می‌رود .

تفاوت اصلي XML با HTML در اين است كه XML سعي دارد داده‌ها را طوري نشانه‌گذاري كند كه معناي آنها حفظ شود و در حاليكه HTML  داده‌ها را طوري نشانه‌گذاري مي‌كند كه قابل نمايش براي مرورگرها باشد. در واقع تاكيد XML بر روي معناي داده‌هاست در حاليكه تاكيد HTML  بر نمايش داده مي‌باشد. به منظور حفظ معناي داده‌ها XML ابر داده(Metadata ) توصيف كننده داده‌ها را نيز همراه آنها ذخيره مي‌كند.

XML به هیچ عنوان جایگزین HTML نیست، بلکه هر دو دارای ساختار فرامتنی هستند و فقط از این جهت شبیه هم هستند. درک اینکه XML یک جایگزین برای HTML نیست خیلی مهم است. در آینده‌ی گسترش وب احتمال داده می‌شود که XML برای شرح اطلاعات به کار خواهد رفت، درحالی‌که که HTML برای فرمت و نمایش اطلاعات به کار خواهد رفت.

کاربردهای اصلی XML

• برای داد و ستد اطلاعات: با XML اطلاعات می‌تواند بین سیستم‌های ناسازگار داد و ستد شود.

در دنیای واقعی، سیستم‌های کامپیوتری و بانک‌های اطلاعاتی شامل اطلاعات در فرمت‌های ناسازگار هستند. یکی از وقت گیرترین چالش‌ها برای گسترش دهندگان، انتقال اطلاعات بین چنین سیستم‌هایی است. ایکس ام ال این مشکل را حل می‌کند و با استفاده از آن می‌توان اطلاعات خام را بین سیستم‌های مختلف جا به‌جا کرد. 

• برای توزیع اطلاعات: با XML ، فایل‌های متنی می توانند برای توزیع اطلاعات استفاده گردند (در اینجا منظور از توزیع، انتقال و پخش اطلاعات از یک نوع سیستم به سیستم‌های نوع دیگر است).

زمانی که اطلاعات در فایل‌های متنی ذخیره شود، XML یک روش مستقل از سخت افزار و نرم افزار برای انتقال و توزیع اطلاعات فراهم می‌کند.
این روش باعث می‌شود که ایجاد و ساخت اطلاعاتی که برنامه‌های کاربردی مختلف بتوانند با آن کار کنند، بسیار آسان بشود. همچنین توسعه و ارتقا یک سیستم به سیستم عامل، سرور، برنامه کاربردی و جستجوگرهای جدید را نیز آسان‌تر مینمایند.

• برای ذخیره اطلاعات: با XML فایل‌های متنی می‌توانند برای ذخیره اطلاعات استفاده شوند. همچنین میتواند برای ذخیره اطلاعات در فایل‌ها و بانک‌های اطلاعاتی مورد استفاده قرارگیرد. برنامه‌هایی می‌تواند نوشته شوند که اطلاعات را در منابع ذخیره و فراخوانی کنند و برنامه‌های اصلی می‌توانند برای نمایش اطلاعات استفاده شوند.
• می‌تواند اطلاعات شما را مفیدتر کند: XML اطلاعات شما را برای کاربرهای بیشتری قابل دسترس می‌کند.

به دلیل مستقل بودن XML از سخت افزار و نرم افزار و برنامه، شما می‌توانید اطلاعات خود را برای برنامه‌هایی غیر از جستجوگرهای HTML هم قابل دسترس نمایید. به این ترتیب اطلاعات شما در همه انواع برنامه‌های کاربردی دیگر قابل استفاده است، برای مثال یک برنامه کاربردی می‌تواند اطلاعات شما را که در یک بانک اطلاعاتی ذخیره شده است برای نابینایان به خروجی مخصوص نابینایان انتقال دهد. 

• سهولت: یادگیری XML آسان است زیرا شما بر طرح و ساختار صفحه کنترل دارید. برنامه نویسان در طراحی سایت، نام عنصر مورد نظر خود را توسعه می‌دهند. این به این معنی است که هیچ محدودیتی برای تعداد برچسب‌هایی است که می‌تواند بر روی یک سند XML استفاده شود.

چگونه یک فایل  XML را باز و ویرایش کنیم؟

همان‌طور که گفته شد کد XML مجموعه‌ای از دستورات و تگ‌‌ها برای مشخص کردن ویژگی‌های اسناد دیگر است. پس می‌توان آن‌ را به سادگی در هر ادیتوری اعم از notepad ویندوز و یا هر ادیتور دیگری ویرایش و مشاهده کرد. در ادامه چند روش  برای باز کردن فایل ایکس ام ال گفته می‌شود.

1. ویرایشگر متن NOTEPAD++:  این ویرایشگر یکی از بهترین برنامه‎‌ها برای کسانی است که با فایل‌های مختلف متنی کار می‌کنند. این برنامه بسیار جهانی است که برای کار با اسناد و همچنین برای نوشتن کد در زبان های برنامه نویسی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از این‌که این ویرایشگر را باز کردید از قسمت OPEN  فایل ایکس ام ال مورد نظر را انتخاب و آن را باز کنید تا بتوانید تغییرات مورد نظر را انجام دهید.
2. دفترچه یادداشت XML: برنامه دوم که به شما اجازه می دهد تا فایل های XML را باز کنید، Editor Notepad XML است. تقریبا با اصل باز کردن Notepad + + تقریبا یکسان است، اما در برخی از تفاوت ها تفاوت دارد. اول، این برنامه از فرمت های مختلف متن پشتیبانی نمی‌کند، فقط برای کار با اسناد XML پیکربندی شده است. ثانیا رابط کاربری پیچیده است و درک آن برای یک مبتدی آسان نیست.
3. یکی از مزایای دیگر استفاده عمیق از اسناد در فرمت XML است. ویرایشگر اجازه می‌دهد فایل‌های خود را در یک حالت راحت تر بخوانید و تغییر دهید؛ بخش‌ها به قسمت‌های معنایی تقسیم می‌شوند، برنامه به صورت خودکار سند را خوانده و آن را به قسمت‌های معنایی تقسیم می‌کند.
4. اکسل: یکی از راه‌های محبوب برای باز کردن یک سند XML است. در  اکسل توسعه یافته توسط مایکروسافت، باز کردن فایل بسیار ساده است، به ویژه اگر دستورالعمل‌ها را دنبال کنید.
5. مرورگر گوگل کروم: یکی دیگر از روش‌های ساده و سریع برای باز کردن یک سند XML با استفاده از مرورگر وب است. مرورگر به سرعت با اسناد کار می کند و به احتمال زیاد، در حال حاضر بر روی کامپیوتر نصب شده است، که بدون شک مزیت این روش است. برای باز کردن فایل XML، فقط باید مرورگر را باز کرده و سند را به طور مستقیم به پنجره برنامه منتقل کنید. حالا شما می توانید از کار و خواندن فایل در قالب XML در یک راه راحت لذت ببرید.
6. سایت‌های آنلاین: اگر نمی‌خواهید برای ویرایش کردن و باز کردن فایل‌های XML یک نرم‌افزار یا اپلیکیشن سبک و در عین حال اضافی نصب کنید و به علاوه مرتباً مشغول ویرایش این نوع فایل‌ها نیستید، بهترین گزینه این است که از سایت‌های رایگان استفاده کنید.

در سایت‌های زیر می‌توانید فایل‌های XML را باز کرده و ویرایش کنید:

•  TutorialsPoint.com
•  XMLGrid.net
•  CodeBeautify.org

در این سرویس‌های تحت وب، تگ‌های فایل XML هایلایت و رنگی می‌شود و ویرایش فایل‌ها ساده است. در نهایت می‌توانید خروجی کار خود را دانلود کنید و حتی به فرمت‌های دیگر تبدیل کنید.

چگونه فایل XML  را به فرمت‌های دیگر تبدیل کنیم؟

از آن‌جا که فایل ایکس ام ال فایل متنی است، به تمام برنامه‌های رایج متن مثل ورد، پی دی اف، نوت پد و ... قابل تبدیل است. در ادامه با چند مبدل رایج XML آشنا می‌شویم.
-Batch document converter یک نرم افزار برای تبدیل دسته‌ای اسناد می باشد و یکی از برنامه های پرطرفدار که برای تبدیل گروهی اسناد به صورت خودکار خصوصا برای PDF با انتخاب شماست که از فرمت های اسنادی نظیر word doc, docx, docm, xls, xlsx, xlsm, rtf, jpeg, png, gif, tiff, emf, wmf, bmp, psd, dwg, dxf, mht, txt, html, aspx, php, pdf & lst پشتیبانی می‌کند. قابلیت حفظ بالاترین کیفیت و حفظ استحکام و سرعت را دارد و  این فرمت‌ها را بهPDF تبدیل می‌کند. 

• Easy XML Converter: نرم افزاری قدرتمند است که می‌تواند انواع فایل‌های XML را به فرمت‌های مختلفی تبدیل نماید. این نرم افزار به شما نشان می‌دهد که کدام یک از Table ها به دیگری متصل است. آنچه را که می خواهید تبدیل نمایید از از tree view انتخاب کنید و ستون‌های مورد نظر خود را معین کنید. این نرم افزار از batch mode نیز پشتیبانی می‌کند و به شما اجازه تبدیل چندین فایل مختلف را به شکل همزمان می‌دهد. شما می توانید فایل‌های اکسل 2003 و 2007، فایل های text و access و html و xml را با کمک این نرمافزار تبدیل نمایید. در صورت نیاز چند فایل xml را می توان با یک دیگر ترکیب کرد. نمایش با جزئیات بالا برای فایل های کوچک xml پیشنهاد می شود. از فولدرها در صورت نیاز می توانید پشتیبان تهیه نمایید.
• برنامه PDFMate: فرمت‌های پشتیبانی شده توسط این برنامه عبارتند از: Word، Text، EPUB، HTML، SWF، JPEG . این برنامه برعکس برنامه‌های قبل فایل پی دی اف xml  را به متن تبدیل می‌کند.

PDFMate، یک برنامه ساده و رایگان است که از چندین فرمت پشتیبانی می‌کند. این برنامه با ابزارهای اضافی مانند رمزگذاری سند، تبدیل گروهی فایل‌ها و پشتیبانی از چند زبان ارائه شده است، ضمن اینکه تنظیمات آن هم قابلیت سفارشی‌سازی را دارا هستند.

• سایت‌های آنلاین: همانطور که در قسمت قبل گفته شد، برخی سایت‌ها فایل‌های XML  را باز کرده و به فرمت‌های دیگرتبدیل می‌کنند. 

به عنوان مثال اگر فایل XML موردبحث را در وب‌سایت CodeBeautify.org و بخش سمت چپ پیست کنید و در ستون میانی روی دکمه‌ی Tree View کلیک کنید، نتیجه این خواهد بود که فایل با ساختار درختی در سمت راست نمایش داده می‌شود. می‌توانید از دکمه‌ی XML to JSON برای تبدیل XML به JSON استفاده کنید و برای تبدیل به فایل CSV و باز کردن در اکسل، می‌توانید از دکمه‌ی Export to CSV استفاده کنید تا فایل XML کانورت شود.

جمع بندی

XML یک زبان است که برای ارتباط بین انسان و ماشین به کار می‌رود. با کدهای ایکس ام ال می‌توانید دستورات و تگ‌های مختلفی در سایت ایجاد کنید. از آن‌جا که XML یک فایل متن است، با ویرایشگرهای مختلف متنی قابل ویرایش و باز کردن است. برای جابه‌جایی اطلاعات بین سیستم‌های مختلف از این زبان استفاده می‌شود. XML  با HTML  تفاوت دارد و به نوعی مکمل هم هستند. XML خود محتوا و HTML نحوه نمایش آن را مشخص می‌کند.

اهمیت XML در استاندارد بودن آن است، همین که این زبان سال‌ها به عنوان زبان استاندارد ذخیره اطلاعات انتخاب شده است و در تمام زبان‌های برنامه نویسی مطرح جهان می‌توان اطلاعات درون این فایل‌ها را خواند و ویرایش کرد.