این روزها با پیشرفت تکنولوژی و گسترش اینترنت، استارتاپها یا کسب و کارهای نوپا هم پیشرفت چشمگیری در دنیای اقتصاد داشته اند. به طور کلی، استارت آپ به پروژههایی گفته میشود که در جریان آن، یک ایده خام، به کمک تلاش و کوشش یک گروه به تولید یک محصول میانجامد و زمینه برای فروش آن محصول فراهم میشود. در واقع استارتاپ یک شرکت است که در مرحله اول عملیات خود قرار دارد. به گمان برخی، استارتاپها تنها در زمیته تکنولوژی فعالیت میکنند در حالی که باید گفت حوزههای وسیعی مانند آرایشی، بهداشتی، پوشاک، سفر و گردشگری، تعذیه و سلامتی، کاریابی و خدماتآموزشی و .... را شامل می شود. در این میان زنان به عنوان نیمی از نیروی اقتصادی کشور، با راه اندازی کسب و کارهای کوچک و نوپا، راه خود را از میان موانع ساختاری و فرهنگی حاکم بر جامعه پیدا کرده و به موفقیتهای چشمگیری دست یافته اند. به طور کلی در ایران راه پیشرفت برای زنان در مناصب مدیریتی هموار نیست و همیشه با موانع و مشکلات زیادی روبرو هستند اما فرصت فعالیت در کسب و کارهای کوچک و نوپا، شرایط حضور و رشد زنان در عرصه اقتصاد را فراهم کرده است. فضای کار منعطف استارتاپها، کمرنگ بودن چارچوبها و محدودیتهای جنسیتی در محیطهای کار استارتاپی، نیاز به مهارت جدید و از همه مهمتر الگو گرفتن از نمونههای موفق دنیا که زنان در آنها نقش پررنگی داشتهاند باعث شده تا در دهه ۹۰ شاهد موفقیتهای دختران استارتاپی در برخی از معروفترین کسبوکارهای آنلاین باشیم. در این مقاله مروری خواهیم داشت بر 5 استارتاپ با مدیریت زنان موفق که در حوزه کاری خود تاثیرگذار بودهاند: 1- دستادست: مجموعه دستادست یک کسب و کار اجتماعی (کارآفرینی اجتماعی غیرانتفاعی) ایرانی با رویکرد تجارت عادلانه است که با استفاده از فناوریهای نو و اینترنت در مسیر توانافزایی (توانمندسازی) و قدرتمندسازی تولیدکنندگان محصولات دستساز با اولویت گروههای به حاشیه رانده شده فعالیت میکند. این گروه قصد دارند تا با خلق چرخهای از توانافزایی از مرحله طراحی تا فروش در کنار تولیدکنندگان محصولات دستساز بایستند و در کنار تمام کسانی باشند که پیش از این امکان فروش، یا فروش عادلانه کارهایشان را نداشتهاند. به این وسیله علاوه بر اشتغالزایی به افراد و خانوادهها کمک میکنند تا گامی به سوی رهایی از فقر بردارند. فائزه درخشانی- یکی از موسسین و مدیر دستادست که در معرفی خودش اینطور میگوید: مهندس کامپیوتر است، نرم افزار و دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اجتماعی. از آن دسته آدم هاست که زیاد کار می کنند و از وقتی دستادست تاسیس شده قسمت بزرگی از زندگیش را اشغال کرده است. آرزوی بزرگ او قدرتمند شدن کامل تمام تولیدکنندگانی است که با دستادست همکاری می کنند. او مطمئن است روزی محصولات دستادست به همه جای جهان ارسال خواهند شد. 2- روستاتیش: پلتفرم توسعه و فروش محصولات روستایی است که ماموریت خود را توانمندسازی جوامع روستایی تعریف نموده است و تلاش می کند از طریق فروش محصولات روستایی به مخاطبان خود، آنها را در انجام پروژه های توسعه روستا شریک نماید. بنیانگذار این استارتاپ، مینا کامران است. مینا متولد سال ۶۴ است، علوم ارتباطات خوانده و سالهایی تسهیلگر شهر بوده و در روزنامه قلم زده. او به همراه همسرش چیزی حدود ده سال با دوچرخه به روستاهای ایران سفر میکردهاند. در این سفرها با مشکلات روستایی ها آشنا شده و در پی حل مشکل آنها، کار خود را رها کرده و به فکر تاسیس روستاتیش افتادند. کار روستاتیش مبنی بر فعالیتهای گروهی شد. به این معنا که افراد توانمند در حوزهای واحد گروه تشکیل میدادند و مدیریت کارشان را به عهده میگرفتند که این خودش در احیای فرهنگ کار گروهی مؤثر بود. این کار همچنین هنرهای در آستانه فراموشی را دوباره زنده کرد، مثلاً مادربزرگهایی که دوخت عروسک آن منطقه را بلد بودند، هنرشان را به جوانترها یاد میدادند. از این سو، روستاتیش پیدا کردن بازار و تولید محتوا را بر عهده میگرفت. همه اعضای این گروه که حالا هر روز بزرگتر هم میشود، تصمیم گرفتهاند کارشان را باکیفیت انجام دهند. 3- کمدا: یک پلتفرم اجتماعی است. ترکیبی از Ebay و اینستاگرام! درواقع یک پلتفرم اجتماعی مخصوص پوشاک و مخصوص خانمهاست که افراد میتوانند در اینجا لباسی را بخرند یا بفروشند. ثنا خالصی متولد 69 اهل شیراز که در جریان جلسههای دوستانهی هفتگی به دغدغهای میان خانمها پی میبرد که به خاطر قضاوت شدن از روی ظاهر، تنوع طلبی، حجم لباسهای پوشیده نشده و انبار شده در کمد زیاد می شود. خیلیها این مساله را به دو صورت حل می کنند: مصرفگرایی و هزینهی زیاد برای خرید آیتمهای جدید، بخشیدن بی هدف و دور انداختن لباسهایی که دوستشان داریم؛ اما عملا کاربردی برای ما ندارند (اندازه نیستن، سوغاتی و هدیه گرفتیم، به اصطلاح ”بهمون نمیاد” و…) برای این که کمدمان را جادار کنیم. ثنا با راه اندازی پلتفرم کمدا این فرصت را به خانمها داد تا این مشکل را حل کنند. 4- مامانپز: اولین وب سایت سفارش غذای خانگی در ایران است که فعالیت خود را با همکاری خانمهای خانه دار در سال 1393 آغاز نمود. غذاهای مامانپز توسط خانم های خانه دار با رعایت نکات بهداشتی، با بهترین و تازهترین مواد غذایی تهیه و برای خریداران ارسال میشود. «مامانپز» دستاورد تبسم لطیفی یکی دیگر از زنان موفق در حوزه استارتاپ است. او در مورد ایده اولیه کارش اینطور میگوید: در تهران مامانهای خانهدار فراوانی زندگی میکنند که این روزها و در شرایط اقتصادی نابسامان، بدشان نمیآید با انجام یک کار کوچک، باری از دوش اقتصاد خانواده بردارند و آنها چه کاری را بهتر از غذا پختن انجام میدهند؟ کار بزرگی که حداقل روزی یکبار همه اعضای خانواده را به گرمی و عشق دور یک سفره جمع میکند. از آن طرف هزاران دانشجو، کارگر و کارمند تهرانی هستند که مایلند یک ناهار خانگی را جایگزین ساندویچها یا غذاهای رستورانی تکراری کنند. این یک کسب و کار ساده نبود بلکه ایده او مبتنی بر وصل کردن اینترنتی مامانها به مشتریانی بود که هوس یک وعده غذای خانگی جانشان را آتش زده بود. او تصمیم گرفت وبسایتی اینترنتی ایجاد کند تا مامانهایی که فکر میکنند دستپخت خوبی دارند در آنجا به معرفی و عرضه هنر آشپزی خود بپردازند. از آنسو او خوب میدانست که پیدا کردن آدمهای شکمویی که مایل باشند خورشت فسنجان ، کوفته تبریزی یا کشک بادمجان را جایگزین غذاهای معمول رستورانی کنند، کم نخواهند بود. او ایدهاش را «مامانپز» نامید. 5- ایران تلنت: یکی از بزرگترین مرجع استخدامی کشور است و تا به حال، بیش از 3000 نفر از طریق این سایت توانستند در شرکتها و سازمانیهای مختلف استخدام شوند. در ایران تلنت میتوانید روزمهای برای خود درست کنید و در صورت مشاهده شغل و موقعیت شغلی که با نوع تحصیلات و سابقه و سلیقه شما همخوانی دارد، میتوانید آن رزومه ارسال کنید. یکی از زنان موفق کارآفرینی است که ۱۶ سال پیش شرکت ایران تلنت را راهاندازی کرد. او متولد ۱۳۵۸ و مهندسی پلیمر از دانشگاه امیرکبیر است و دورههای کسبوکار و آشنایی با مفاهیم بیزینس را در نقاط مختلف جهان گذرانده است. این کسبوکار ۷۰نفر نیروی کار دارد و بیش از یک میلیون رزومه روی آن ثبت شده است. در ابتدا تنها با شرکتهای خارجی همکاری میکرد. اما ایران تلنت پس از ریزش شرکتهای خارجی و خروجشان از ایران استراتژی خود را تغییر داد و بر جذب شرکتهای ایرانی تمرکز کرد. در پایان باید گفت این لیست تنها تعداد اندکی از زنان موفق و تاثیرگذار در حوزه استارتاپ است و زنان موفق دیگری نیز در این حوزه فعل هستند.