امروزه برای اکثر کسب و کارها داشتن یک وب سایت حرفهای و منحصر به فرد که بر مبنای اصول درستی طراحی شده باشند یک اصل مهم است. عدم آشنایی با طراحی سایت و روشهای آن باعث میشود که اکثر سایتهای اینترنتی بازدید کننده نداشته باشند و از طرفی بازدید کننده علاقهای به انجام خرید نداشته باشد. با ما همراه شوید تا شما را با طراحی سایت و انواع روشهای آن آشنا کنیم. طراحی سایت چیست؟ طراحی سایت یا همان Web Design، دقیقا به معنای تلاش برای ایجاد یک پایگاه اینترنتی برای ارائه خدمات، فروش محصول یا اطلاعرسانی است. طراحی وب سایت یک پروسه است که از لایهسازی صفحات وب، تولید محتوا، طراحی گرافیکی و رعایت اصول سئو تشکیل شده است. در واقع اگر شما میخواهید یک وب سایت قدرتمند ایجاد کنید که بتوانید با استفاده از آن خدمات، محصول یا هر چیز دیگری را به صفحه اول گوگل بیاورید، باید تمام اصول فنی و ظاهری طراحی یک وب سایت را رعایت کنید. طراحی صفحات و سایتهای اینترنتی و فواید این سایتها یک وب سایت می تواند نقش یک آگهی تبلیغاتی را برای شما ایفا کند حتی با امکاناتی بسیار بیشتر از یک آگهی معمولی. شما با بهرهگیری از یک سایت اینترنتی میتوانید به آسانی محصولات و کالای خود را به بازدیدکنندگان خود آشنا کنید، آنها را از آخرین تغییرات با خبر سازید، اطلاعات مورد نیاز درخواستکنندگان را در اختیارشان بگذارید و یا حتی میتوان با ایجاد یک گپ دوستانه در سایت به همه افراد اجازه دهید نظرات خود را بدهند و نیز به نظرات دیگران پاسخ دهند. از یک سایت اینترنتی می توان برای برقراری ارتباط مؤثر میان اعضای یک سازمان هم بهره گرفت به شکلی که هر یک از اعضا در هر کجا که باشند میتوانند به اطلاعات مورد نیاز خود از طریق وبسایت سازمان دسترسی دسترسی داشته باشند، از آخرین اخبار و اطلاعات آگاه شوند و همچنین از آخرین تغییرات مطلع شوند. در حقیقت می توان از یک وب سایت اینترنتی به عنوان قسمت مهمی از سیستم اطلاعاتی داخل سازمان بهره گرفت و گروهی از افراد به اطلاعات مربوط به سطح سازمانی خود دسترسی پیدا کنند. یعنی اطلاعاتی که کارمندان و کارکنان از سایت میگیرند متفاوت با اطلاعات مدیران و همچنین متفاوت با اطلاعاتی است که بازدیدکنندگان خارج سازمان از سایت میگیرند. یک وبسایت خوب راهی موثر برای ارائه اطلاعات مختلف در مورد محصولات و خدماتی میباشد که شرکت در اختیار مشتریان خود میگذارد. بدون اینکه مشتریان مجبور شوند در زمان خاصی در شرکت حضور پیدا کنند و یا اینکه با شرکت تماس گیرند میتوانند در هر کجا که قرار دارند به وب سایت شرکت مراجعه کنند و اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورند. با استفاده از یک وب سایت اینترنتی میتوان به آسانی اطلاعات مربوط به محصولات جدید را انتشار داد بدون اینکه نیازی باشد تا دستورالعملها و آگهیهای تازهای چاپ شود. طراحی وب سایتهای اینترنتی تا حد زیادی وابسته به موارد استفاده آن وبسایت و نیازهای کاربران خود را دارد. اگر در طراحی و ساخت وب سایت نیاز کاربران لحاظ نشود و یا نیازها به صورت روشن مشخص و مفهوم نباشد نباید انتظار کارهای لازم را از سایت داشت. انواع روشهای طراحی سایت طراحی سایت استاتیک در طراحی سایت استاتیک، یک فایل متمایز به ازای هر صفحه وب سایت روی سرور ذخیره میشود و هر بار که این صفحه مورد نیاز باشد، عینا از سرور بازخوانی میشود و برای کاربر نمایش داده میشود. از مزایای این گونه طراحی سایت که بیشتر تا سال ۲۰۱۵ محبوبیت داشت، آسانی طراحی صفحات استاتیک و امنیت بالای آن برای سرورهای آن دوره بود. با ارائه سرورهای ارزان قیمتتر و پیشرفت تکنولوژی امنیت سرور، کم کم این نوع طراحی جای خود را به طراحی سایت داینامیک (پویا) داد. البته هنوز هم در تمام وب سایتهای داینامیک، بخشهایی با طراحی استاتیک ایجاد میشوند و در واقع تمام وب سایتها چند بخش استاتیک در طراحی خود دارند. طراحی سایت داینامیک صفحات داینامیک وبسایت به گونهای طراحی میشوند که خود صفحه ثابت، اما محتوای آن متغیر باشد. ساختار این صفحات توسط یک اپلیکیشن سرور که اسکریپتهای سمت سرور را فرآوری میکند، ایجاد میشود. در واقع محتوای چنین صفحاتی با توجه به جستجوی کاربر، ایجاد میشوند. این به این معنی است که محتوای صفحه به خودی خود روی سرور وجود ندارد و با فراخوانی چنین محتوایی از یک صفحه سایت داینامیک، این صفحه روی سرور ایجاد شده و برای کلاینت فرستاده میشود. در یک سایت داینامیک، صفحات معمولا محتوای مورد نیاز خود را از یک دیتابیس در Back-end فراخوانی میکنند. هنگامی که صفحات داینامیک وبسایت برای اولین بار توسعه پیدا کردند توسعه اولیه صفحات داینامیک وب مستقیما در زبانهایی مثل PHP، Perl یا ASP صورت میگرفت. طراحی پرتالها (Portal) پرتالها سایتهای پویای جامعی هستند که چند هدف خاص را در یک سایت دنبال میکنند به عبارت دیگر مجموع چند سایت پویا که برای رسیدن به هدفی خاص در کنار هم قرار گرفتهاند را میتوان پرتال نامید. به عنوان مثال پرتال خبری میتواند از چند سایت داینامیک تشکیل شده باشد که هر یک امکانات خاصی چون عضو گیری، انتشار اخبار، انتشار تصاویر، نظر سنجی و ... را در اختیار مدیران آن قرار دهد. تمام ویژگیهای یک سایت پویا میتواند در یک پرتال نیز صدق کند. نکته: معمولاً پرتالها توسط سازمانها، گروهها و شرکتها خریداری میشوند. به دلیل نیاز به بروز رسانی بخشهای مختلف اداره آنها توسط یک فرد بسیار مشکل است مگر آنکه به چشم یک کار حداقل پاره وقت به آن نگاه شود. طراحی سایت فلش این نوع طراحی سایت در سالهای گذشته رواج پیدا کرده بود و طرفداران خاص خود را داشت. سایتهای فلش خود به دو دسته ایستا و نیمه پویا طبقهبندی میشوند. سایتهای فلش ایستا همانطور که از نامش پیداست قابل تغییر نیستند و معمولا ثابت هستند و برای تغییر نیاز به آگاهی از علم فلش است اما سایتهای فلش نیمه پویا تا حدودی قابل تغییر هستند البته این تغییرات محدود است و به سادگی تغییرات وب سایتهای داینامیک نیست. سایتهای فلش معمولا توسط نرم افزارهای خاص طراحی میشوند. مزایای سایتهای فلش: بنا به عقیده برخی از افراد سایتهای فلش به لحاظ طراحی زیباتر هستند. معایب سایتهای فلش: از عمدهترین معایب این نوع وب سایت این است که موتورهای جستجو قادر به تشخیص محتوای این نوع وب سایت نیستند و با روی کار آمدن سئو و اهمیت بالا آمدن وب سایتها در نتایج موتورهای جستجو، این مشکل بسیار حائز اهمیت است. طراحی سایت با استفاده از CMSها CMS که کوتاه شده کلمات Content Management System است، به افرادی که مهارت برنامه نویسی ندارند امکان ساخت یک وب سایت یا طراحی سایت را میدهد. مهمترین ویژگی یک CMS درج ساده اطلاعات در وب سایت است. متن خود را در یک محیط ویرایشگر بچسبانید، ظاهر متن (فونت، سایز، رنگ، جانمایی) را مشخص کنید، برای اطلاعات خود یک عکس بگذارید و در کمتر از چند دقیقه در وب سایت آپلود کنید. البته این یکی از هزاران کاری است که یک "سیستم مدیریت محتوا یا CMS" برای شما انجام میدهد. در واقع زمان، هزینه و تلاش شما را برای طراحی سایت به حداقل میرسانند. مزایای CMS: صرفهجویی در زمان برای ایجاد و به روز رسانی صفحات وب: از آنجایی که طراحی سایت تقریبا زمان زیادی را لازم دارد قرار دادن اطلاعات سایتتان در قالب یک CMS از پیش طراحی شده، بیش از یکی دو هفته طول نخواهد کشید. پشتیبانی مطمئن تر: با توجه به اینکه طراحی وبسایتهای اختصاصی، معمولا یک بار برای شما و متناسب با نیاز شما انجام میشود و برای سایرین کاربردی ندارد، بنابراین چنانچه تیم طراح سایت از پشتیبانی آن سر باز زد، کس دیگری نیز نخواهد توانست وبسایتی که دیگران نوشتهاند را پشتیبانی کند پس نمیتوانید تجارت خود را بر این اساس پایه ریزی نمایید. این در حالی است که شرکت طراحی سایت که صاحب پرتالهای CMS میباشند، با تعداد زیادی مشتری مواجهاند که قبلا برای ایشان از پرتال ایشان استفاده نمودهاند. طبیعتا این شرکتها میبایست پشتیبانی کاملی از سیستم مدیریت محتوای خود به عمل آورند. طراحی سایت سفارشی با استفاده از برنامه نویسان در طراحی سایت اختصاصی بر خلاف سیستمهای مدیریت محتوا تمامی بخشهای مورد نیاز برای نمایش یک سایت میبایست به صورت اختصاصی برنامهنویسی شوند. برنامهنویسی سایت مزایایی دارد که ممکن است سبب شود به عنوان گزینه برتر در طراحی سایت مورد استفاده قرار گیرد. مهمترین مزیت این روش، سازگاری دقیق سیستم با نیازهای موجود است. در حالی که در طراحی سایت با استفاده از سیستمهای مدیریت محتوا مانند وردپرس و جوملا، ممکن است نیاز به تغییر فرآیندهای سازمانی وجود داشته باشد. به عنوان مثال ممکن است برای درج محتوا در سایت یک نفر لازم باشد که متن را بنویسد، یک نفر ویرایش کند و دو نفر تایید کنند. در چنین حالتی، سیستمهای مدیریت محتوا به صورت مستقیم امکاناتی را در اختیار شما قرار نمیدهند. مزیت دوم در طراحی سایت سفارشی، سرعت است در سایتهایی با بازدید بسیار بالا به چشم خواهد آمد. سیستمهای مدیریت محتوا به دلیل پشتیبانی از بسیاری امکانات جانبی و بسیاری از ویژگیهای فنی از امکانات سختافزاری سرور به مقدار بیشتری استفاده میکنند و در نتیجه توانایی پاسخگویی به تعداد کمتری از کاربران با سرعت مناسب در توانایی یکسان سختافزار را خواهند داشت. این نکته نباید فراموش شود که تمامی مزایای طراحی سایت اختصاصی هنگامی در دسترس خواهد بود که برنامهنویسان، دانش و تجربهی کافی در برنامهنویسی سایت را داشته باشند. برای مثال سیستم مدیریت محتوای وردپرس، سیستمی گسترده است که تقریبا معادل ۹۰ سال کار یک برنامهنویس حجم و قدرت دارد و نوشتن کدهایی که بتواند مزایای موجود در چنین سیستمی را پشت سر بگذارد بسیار دشوار خواهد بود. معایب طراحی سایت اختصاصی و سفارشی: علاوه بر مزایای موجود در طراحی سایت اختصاصی و سفارشی، معایبی نیز در این مسیر وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از زمان بیشتر و هزینهی بیشتر. به دلیل زمان و هزینهی بیشتری که در این مسیر میبایست صرف شود. استفاده از این گزینه برای شرکتهای کوچک و نوپا گزینهی مناسبی نیست. مشکل دوم که طراحی سایت اختصاصی و سفارشی را با مشکلات زیادی مواجه میکند، عدم تجربه و توانایی کافی برنامهنویسان در پیادهسازی با کیفیت سایت است. طراحی صفحات وب با استفاده از HTML HTML مخفف (HyperText Markup Language) است. HTML زبانی است که از آن برای نوشتن صفحات وب ایستا (استاتیک) استفاده می شوند. این زبان برای آشکار کردن عناصر مختلف صفحه از یک سری تگ (برچسب) استفاده می کند. به عنوان مثال برای اینکه یک تصویر را وارد صفحه کنیم از تگ <img> بهره میگیریم و برای مشخص کردن یک پاراگراف متن مورد نظر خود را بین تگ <p> و <p/>میگذاریم. بدین وسیله مرورگر اینترنت می تواند عناصر مختلف صفحه را شناسایی و آنها را پخش کند. مرورگرهای اینترنت کدهای HTML را دریافت کرده و پس از تفسیر وتغییر آنها را به صورت یک صفحه وب یبه نمایش در میآورند. برای نوشتن صفحات HTML الزاماً به برنامه خاصی نیاز نیست. حتی با استفاده از (NotePad) در ویندوز می توانید صفحات مورد نظر خود را بسازید. با صرف نظر کردن از برنامه ای که با آن میخواهید برای طراحی صفحات وب سایت خود کمک بگیرید آشنایی شما با HTML می تواند تا حد بسیار زیادی در کیفیت صفحات تأثیر گذار باشد. استفاده از CSS برای قالب بندی عناصر HTML HTML اصولاً برای مشخص کردن هویت عناصر صفحه به وجود آمده است. یعنی برای اینکه مشخص کند کدام بخش صفحه یک پاراگراف یا کدام قسمت سرفصل است و کدام بخش یک جدول است و... برای این منظور هم از یک سری تگهای استاندارد نظیر <p> ، <h1> و <table> استفاده می کنیم. وظیفهای که برای HTML در نظر گرفته شده فقط همین است و نحوه نمایش این عناصر بر عهده مرورگرهای وب خواهد بود. برای نمونه مشخصاتی نظیر فونت متن، رنگ و مشخصاتی از این قبیل را مرورگر انتخاب می کند و HTML در قالب بندی عناصر صفحه نقشی ندارد. امروزه مرورگرهای بزرگ مثل اینترنت اکسپلورر و Netscape از برچسبهای HTML تازهای برای قالببندی و تعیین ظاهر صفحات وب استفاده میکنند مانند تگ <font> که برای تعیین و مشخص کردن فونت متن به کار میرود و همچنین شناسه color رنگهای متن را مشخص می کنند. صفحاتی که با HTML 3.2 نوشته اند به دلیل استفاده از این برچسبها برای قالب بندی صفحه به کدنویسی بیشتری احتیاج و در نتیجه صفحه ای که با این روش به وجود آمده ت مملو از تگهای HTML می شود و در نتیجه حجم صفحات زیاد می شود و سرعت لود شدن آنها کم میشود. علاوه بر این اصل جدایی محتویات و مضامین صفحه از قالب آن هم بررسی نمیشود. استفاده از استایل و شیوه نامه ها (CSS) با HTML 4.0 به وجود آمد. از CSS برای قلب بندی عناصر صفحه وب سایت بهره میگیریم. به عنوان نمونه با آن می توانیم برای بخشهای مختلف در صفحه تصویر زمینه را مشخص نمود، فونت آنها را عوض کرده،و همچنین رنگ متن ها را تعویض نمود و بسیاری از قابلیتها و کاربرد های دیگر که در گذشته نبوده است. جمعبندی انواع روشهای طراحی سایت به طور کلی طراحی سایت، پایگاهی برای ارائه خدمات و اطلاعرسانی است که از روشهایی مانند دینامیک، استاتیک و ... ایجاد میشود. در این مطلب توضیحاتی درباره طراحی سایت با CMS و طراحی سایت سفارشی با برنامه نویسان ارائه دادیم.