این روز‌ها هرکسی که در شهرهای بزرگ زندگی می‌کند دغدغه‌های بسیاری دارد و به اصطلاح آنقدر سرش شلوغ است که وقت کافی برای رفتن به بازار و خرید اجناس مورد نیاز خود ندارند. دلایل زیادی برای اینکه شهروندان از خانه خود بیرون نروند وجود دارد، رشد شهرهای بزرگ و افزایش جمعیت و در پی آن شلوغی و ترافیک همگی نقش پر رنگی در افزایش محبوبیت فروشگاه‌های اینترنتی داشته‌اند. شکل‌گیری این کسب‌و‌کارها بر اساس نیاز مشتریان باعث شده تا آینده تجارت الکترونیک را بسیار روشن بدانیم و مطمئنا سرعت رشد تجارت‌های آنلاین روز به روز بیشتر خواهد شد. از این رو تجارت الکترونیک و اقتصاد اینترنتی مثل یک داروی معجزه آسا عمل می‌کند و علاوه بر کمک به شهروندان در جهت رفاه بیشتر زندگی‌شان، فرصت‌های بی نظیری را پیش‌روی کارآفرینان کشور قرار داده است. «تجارت الکترونیک» پدیده‌ای که به سرعت درحال فراگیر شدن است و توانسته امکانات فوق‌العاده‌ای را در اختیارمان بگذارد. در این مقاله از سایت جت می‌خواهیم تجارت الکترونیک را بهتر بشناسیم و با مزایا و معایبش آشنا شویم. تجارت الکترونیک چیست؟ اولین کار در بررسی یک موضوع داشتن تعریفی خوب و استاندارد از آن موضوع می باشد. با توجه به جدید بودن رشته فناوری اطلاعات و به طور خاص تجارت الکترونیک هنوز تعریف واحد و کلی برای آن مشخص نشده است و در حال حاضر هر کس از دیدگاه خود به سوال "تجارت الکترونیک چیست؟" پاسخ می دهد. با این حال تجارت الکترونیک را می‌توان در یک جمله، اینگونه بیان کرد: انجام هرنوع معاملات تجاری، از طریق ابزارهای الکترونیکی مانند اینترنت، تلفن، تلویزیون، کامپیوتر و گوشی‌های هوشمند را تجارت الکترونیک می‌گوییم در قدم اول با برخی مفاهیم و تعاریف از دیدگاه و نظر پروفسور توربان آشنا خواهیم شد. «تجارت الکترونیک عبارت است از خرید و فروش کالا، خدمات و اطلاعات از طریق شبکه‌های ارتباطی، الکترونیکی و اینترنتی». این تعریف از چهار بینش مختلف قابل بررسی می‌باشد: از بینش ارتباطات: تجارت الکترونیک رساندن کالا، خدمات، اطلاعات و یا پرداخت پول به وسیله‌ی شبکه‌های کامپیوتری و یا هر وسیله الکترونیکی دیگر می‌باشد. از بینش فرآیند تجارت: تجارت الکترونیک کاربرد فناوری در فرآیند تجارت می‌باشد. از بینش خدمات: تجارت الکترونیک ابزاری است که نیازمندی‌های مشتریان، شرکت‌ها و مدیران را در جهت رسیدن به کیفیت بهتر، سرعت بالاتر و خدمات باکیفیت‌تر را با هزینه کمتر محقق می‌سازد. از بینش آنلاین: تجارت الکترونیک توانایی خرید، فروش، عرضه، تقاضا، مبادله محصولات و اطلاعات از طریق اینترنت و یا هر شبکه آنلاین دیگر را فراهم می‌سازد. تعدادی از مردم تجارت را به معنی داد و ستد میان شرکت‌های تجاری معنی می‌کنند. وقتی که از این معنی استفاده شود دامنه تجارت الکترونیک بسیار محدود خواهد شد، بنابراین بیشتر از واژه کسب و کار الکترونیکی برای آن استفاده می‌شود که این تعریف تمام فعالیت‌های تجاری همانند: خرید و فروش، ارائه خدمات پس از فروش، ارتباط‌های تجاری مابین شرکت‌ها و موسسات و… را شامل است. حال به چند تعریف تجارت الکترونیک از نظر افراد دیگر می‌پردازیم: تمام ابعاد و فرآیند بازار را که بتوان با اینترنت و تکنولوژی web (وب) به انجام رساند را تجارت الکترونیکی گویند. به طور جامع عبارت تجارت الکترونیک نگرش به عرضه و تقاضای کالا به صورت الکترونیکی است که از طریق شبکه‌های الکترونیکی-ارتباطاتی صورت می‌گردد. در ابتدا مشتری یا مصرف‌کننده به جستجوی یک مغازه مجازی به وسیله‌ی اینترنت می‌پردازد و کالای مورد نیازش را به وسیله‌ی web (وب) یا پست الکترونیکی سفارش داده و نهایتاً کالا به دستش می‌رسد. تجارت الکترونیکی به زبان ساده به معنای انجام معاملات تجاری در قالب الکترونیکی و اینترنتی است. تجارت الکترونیکی از طریق کاربرد تکنولوژی اطلاعات در تجارت می‌باشد. بیشتر بخوانید : راهکارها و استراتژی‌های نیچ مارکتینگ تاریخچه تجارت الکترونیک شاید شما هم فکر می‌کنید که مفهوم تجارت الکترونیک و اقتصاد اینترنتی مفهوم بسیار جدید است و در گذشته وجود نداشته است! اما جالب است بدانید که تجارت الکترونیک و کسب درآمد از طریق اینترنت سابقه‌ای حداقل 50 ساله دارد. تجارت الکترونیک، برای نخستین بار در دههی شصت میلادی و از پس از اینکه یک داد و ستد الکترونیکی دیتا (EDI) بر روی شبکه‌های ارزش افزوده (VANs) انجام گرفت، معرفی شد و با افزایش دسترسی به اینترنت و ظهور فروشندگان آنلاینِ محبوب در دههی ۱۹۹۰ و اوایل دههی ۲۰۰۰، رشد چشمگیری را تجربه کرد. برای نمونه، وبسایت آمازون، کار خود را در سال ۱۹۹۵ و در گاراژ جف بزوس (Jeff Bezos) به عنوان کسب‌و‌کار حمل‌و‌نقلِ کتاب شروع کرد. یا وبسایت EBay که امکان خرید و فروش آنلاین میان مصرف‌کنندگان را فراهم می‌کند، در سال ۱۹۹۵ مزایده‌های آنلاین را به جهان معرفی کرد و در سال ۱۹۹۷ و با استقبال شدید از عروسک‌های Beanie Babies، شهرت و محبوبیت بسیار زیادی یافت. با افزایش تعداد کاربران اینترنتی، بسیاری بر این باورند که به زودی تجارت الکترونیک به روش اصلیِ انجام معاملات تجاری مبدل می‌شود. انواع تجارت الکترونیک تجارت الکترونیک انواع مختلف دارد و بر‌اساس نوع فرآیندی که انجام می‌دهند و نوع طرف معامله و مشتری‌شان در یکی از دسته‌بندی های زیر قرار می‌گیرند: B2B یا Business-to-Business شرکت‌هایی که با یکدیگر تجارت انجام می‌دهند. و نوع مشتری در این مدل از تجارت شرکت‌ها و موسسات هستند. برای مثال، تولیدکنندگانی که محصول خود را به توزیع‌کنندگان می‌فروشند و عمده فروشانی که محصولاتی را به خرده فروشان می‌فروشند. که نمونه‌های زیادی چه در سطح بازار آفلاین و آنلاین دارند به عنوان مثال سایت بزرگ Alibaba B2C یا Busines-to-consumer B2C شامل تجارت‌هایی است که از طریق فروشگاه‌های اینترنتی و بدون نیاز به هر گونه تعامل با انسان، کالاهایی را به عموم مردم می‌فروشند. این همان تصوری است که بیشتر مردم از «تجارت الکترونیک» دارند. برای نمونه می‌توان به فروشگاه اینترنتی آمازون اشاره کرد. C2B یا Consumer-to-business در تجارت الکترونیک C2B، مصرف‌کنندگان پروژه‌ای با بودجه‌ای مشخص شده را به صورت آنلاین ارسال می‌کنند و شرکت‌ها برای انجام آن پروژه، پیشنهاد قیمت می‌دهند. سپس مصرف‌کننده پیشنهادهای قیمت را بررسی می‌کند و شرکت مورد نظر خود را انتخاب می‌کند. وبسایت Elance نمونه‌ای از این نوع تجارت الکترونیک است. C2C یا Customer-to-customer این نوع تجارت، در تبلیغات دسته‌بندی شده‌ی آنلاین، انجمن‌ها یا بازارهایی انجام می‌شود که در آن افراد می‌توانند با یکدیگر، کالا خرید و فروش کنند. Craigslist ،eBay و Etsy نمونه‌هایی از این نوع تجارت الکترونیک هستند. بیشتر بخوانید : آمیخته بازاریابی یا Marketing Mix چیست شروع تجارت الکترونیک تجارت شما ممکن است کوچک باشد اما اینترنت گستره تفکر شما را وسیع می کند. با هر گونه خدمات و یا محصولی که شما معرفی کنید، اینترنت زمینه کاری شما را افزایش می‌بخشد و به شما امکان رقابت با تجارت های بزرگ و امکان دسترسی به مشتریان در تمام سطح دنیا را خواهد داد که به راحتی بتوانند از ویترین فروشگاه اینترنتی شما به صورت شبانه‌روزی خرید نمایند. در دنیای پر رقیب اینترنتی، پیش برد تجارت و سود شما نیاز به نقشه‌ای حساب شده و مراحل مهمی دارد. هر تجارت آنلاین موفقی تجربه‌های بسیاری از چالش‌ها و باخت‌ها را داشته است زیرا در طول مسیر پیشرفت آن ریسک‌ها و تله‌های موجود قابل پیش بینی نبود. لذا برای استفاده کامل از فرصت تجارت الکترونیک اطمینان لازم را پیدا کنید که زمینه‌ای مطمئن برای پوشش دادن هر کدام از بخش‌های تجارت الکترونیک خود آماده کرده‌اید: هویت خود را مشخص کنید: انتخاب Domain Name یا URL مناسب و درست، می‌تواند مشخص کند که شناسه تجاری‌تان در اینترنت به خاطر خواهد ماند و یا در شلوغی اینترنتی از یاد خواهد رفت. مکان مناسبی را برای فروشگاه اینترنتی خود تهیه کنید: همانطور که برای یک مغازه آجری مهم ترین و اولین مسئله، زمین آن می‌باشد، مغازه ی اینترنتی شما هم نیاز به مکان مناسبی جهت تاسیس نیاز دارد. باید در خریداری و مهیا سازی web server شخصی و یا مهیاسازی و خرید خدماتی مناسب از یک خدمات دهنده‌ی اینترنتی ISP و یا Web Host بسیار دقت شود. ساخت یک ویترین جالب، جذاب و خلاقانه: هرچند به کاربردن ابزارهای مناسب جهت ایجاد website ایجاد آن را از همیشه آسان‌تر و سریع‌تر می‌کند اما چند راهنمایی و پیشنهاد ساده زیر، بازدید خریدار را از سایت شمارا ساده‌تر و روان‌تر و جالب‌تر می‌سازد و این به معنی فروش و درآمد بیشتر برای شما می‌باشد. اجازه دهید مشتریان به این نتیجه برسند که می‌توانند به شما اعتماد کنند: در دنیای پر از افراد ناشناس در اینترنت ، افراد باید اطلاعات شخصی خود مانند شماره کارت اعتباری، آدرس و شماره تلفن و همانند اینها را در اختیار شما بگذارند و فقط زمانی حاضر به انجام این کار می‌شوند که مطمئن شوند سایت شما سایتی قانونی است و اطلاعاتی که آن‌ها برای شما ارسال می‌کنند محفوظ می‌ماند. بنابراین اطمینان حاصل نمایید که وبسایت شما ایمن می‌باشد و مشتریان نیز از این موضوع با خبر می‌باشند. پرداخت را برای مشتریان راحت و دوست داشتنی کنید: شما می‌توانید طوری سایت خود را طراحی کنید که مشتریان با وارد کردن شماره کارت اعتباری خود از شما خرید کنند. ولی چگونه اینکار را به انجام خواهید رساند؟ مطمئن شوید نه تنها انواع مختلف پرداخت را در اختیار خریدارانتان قرار می‌دهید بلکه اطمینان آن‌ها را نیز تصاحب می‌کنید. دنیا را از وجود سایت خود باخبر نمایید: یک آدرس اینترنتی که به آسانی به خاطر می‌ماند، یک طراحی سایت عالی و زیبا، محصولات و خدمات بی نظیر، می‌توانند سایت شما را به سایتی موفق تبدیل نمایند؛ البته اگر و فقط اگر مشتری‌ها از وجود آن باخبر باشند. تبلیغات ، عنصر اصلی: برای سایت خود تبلیغات انجام دهید تا رفت و آمد به آن را بیشتر کنید. مطمئنا ایجاد و برقراری موارد فوق کار نسبتا سنگینی می باشد اما ارزش آن را دارد که باعث پیشرفت، توسعه و رونق تجارت شما شود. چگونه تجارت الکترونیک را شروع کنیم؟ امروزه داشتن یک ایده مناسب و تبدیل آن به کسب‌و‌کار آنلاین یک تجربه جدید برای اکثر آدم‌ها است. شما می‌توانید به سادگی با داشتن یک سایت یا فروشگاه اینترنتی وارد دنیای تجارت الکترونیک شوید. برای این کار نیاز به هزینه‌های فراوانی برای طراحی سایت و فروشگاه شاید در ابتدا لازم نباشد و شما می‌توانید با استفاده از سیستم‌های مدیریت محتوای آماده نظیر وردپرس و جوملا نیز برای شروع کار خود استفاده کنید. در کسبوکارهای اینترنتی باید تمرکز شما روی جلب رضایت مشتری باشد، تعامل خوبی با مشتری و مخاطب کسب‌و‌کار خود داشته باشید زیرا اقتصاد الکترونیک برپایه نیاز‌ها و اعتماد مشتریان بنا شده است. اقتصاد اینترنتی و بازار تجارت الکترونیک نیز به مانند تجارت سنتی، پیچیدگی ها و سختی‌های بسیاری دارد که برای موفق شدن در هر کدام از شاخه‌های آن مستلزم داشتن تجربه و سابقه کافی است. اما سایت جت در این مقاله روش‌هایی را برای شما آماده کرده است که بتوانید با دید مناسب و هوشمندانه‌تری پا به عرصه پیچیده و بزرگ تجارت الکترونیک شوید. بررسی کامل مزایا و معایب تجارت الکترونیک مزایای تجارت الکترونیک اقتصاد مبتنی بر بستر دیجیتال مزایا و امکانات فراوانی را پیش روی ما گذاشته است و تا حد بسیار زیادی دغدغه‌های مدیران کسب و کار را برطرف کرده است در ادامه به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم: افزایش مشتریان وفادار پایگاه مشتریان از دغدغه‌های اصلی تمام کسبوکارهای آنلاین و غیرآنلاین است. نیازی نیست که کسبوکارهای آنلاین، نگران برخوردار بودن از بهترین ویژگی‌ها در شهر خود باشند، زیرا مردم از سراسر جهان، به محصولات آن‌ها دسترسی دارند و می‌توانند در هر زمانی برای خرید به آن‌ها بازگردند. افزایش فروش مستقیم کسبوکارهای آنلاین، نیازی به اداره کردن یک فروشگاه ندارند و می‌توانند فروش آنلاین بیشتری با حاشیه‌ی سود بالاتری داشته باشد. آن‌ها می‌توانند به روش‌های مختلفی پول را از مشتری دریافت کنند تا خرید را برای مشتری سریع‌تر و راحت‌تر کنند. این کسب‌و‌کارها با در دسترس بودن به صورت بین‌المللی، می‌توانند محصولات بیشتری را به فروش برسانند. دسترسی شبانه روزی محدودیت زمانی و فصلی برای تجارت‌های الکترونیک وجود ندارد، اگر روزی هوا برفی و بارانی شود و جاده‌ها بسته باشند یا هوا آنقدر گرم و مرطوب باشد که حتی نتوانیم از خانه بیرون برویم، یا روز تعطیلی باشد و تمام مغازه‌ها در شهر بسته باشند، بازهم تجارت آنلاین شما ۲۴ ساعته و در تمام ۳۶۵ روز سال، برای مشتری‌ها در دسترس است. درها هرگز بسته نمی‌شوند و سود کسب‌شده همچنان افزایش می‌یابد. گسترش حوزه‌ی تجارت ترجمه یکی از ابزارهای عالی موجود در اینترنت است! بنابراین کسب‌و‌کار آنلاین مجبور نیست برای هر زبان، یک سایت ایجاد کند. با بازاریابی درست، مشتری‌ها در سراسر جهان می‌توانند وبسایت، محصولات و اطلاعات آن کسب‌و‌کار را بدون نیاز به ترک کردن خانه، پیدا کنند. ساده شدن روند پرداخت‌های دوره‌ای با کمی تحقیق، هر تجارتی می‌تواند برای خود پرداخت‌های دوره‌ای را ایجاد نماید. ارائه دهنده‌ای را بیابید که با نیازهای شما بیشترین همخوانی را دارد تا صدور صورت‌حساب به شیوه‌ای منسجم انجام شود و پرداخت‌ها نیز به همین روش و به صورتی منسجم دریافت شوند. تراکنش‌های فوری و آنلاین در تجارت الکترونیک، دیگر نیازی به انتظار برای نقد شدن چک یا انتظاری ۳۰ روزه برای انواعِ دیگر پرداخت‌ها نیست. تراکنش‌ها بلافاصله انجام می‌شوند یا حداکثر به ۲ یا ۳ روز زمان نیاز دارید تا پول، از طریق سیستم بانکی وارد حساب‌تان شود. معایب تجارت الکترونیک در کنار این مزایا، راحتی مشتریان و صرف هزینه‌های کمتر از طرف آنان نیز بر محبوبیت این نوع تجارت افزوده است. اما فراموش نکنید که معایبی نیز وجود دارند که باید به آن‌ها توجه کنید. مشکلات و دغدغه‌های امنیتی امروزه با وجود اینکه کسب‌و‌کارها اقدامات فراوانی انجام می‌دهند تا امنیت خود و مشتریان‌شان را حفظ کنند، افرادی وجود دارند که می‌توانند به سادگی از هر دیوار آتشینی عبور کنند و اطلاعاتی را که می‌خواهند به دست بیاورند. همه‌ی ما در سال‌های اخیر شاهد این مسئله بوده‌ایم که بزرگ‌ترین و مشهورترین کسب‌و‌کارها نیز ممکن است هک شوند. و هزینه‌ای بسیاری را گاها متحمل می‌شوند. مشکلات مالی و نظام پرداخت این امر خیلی طبیعی است که موسسات مالی، در زمان مناقشه در مورد پرداخت صورت‌حساب، طرفِ مشتری را می‌گیرند، زیرا می‌خواهند مشتری خود را حفظ کنند. این مسئله زمانی که کالاها قبلا به مشتری تحویل داده شده‌اند، ولی مبلغ پرداخت‌شده به حساب مشتری برگشته است، موجب تحمیل شدن خسارت فروانی به کسب‌و‌کار تجارت الکترونیک می‌شود. هزینه ساخت و نگهداری زیرساخت الکترونیک برای اطمینان از اینکه کسب‌و‌کار آنلاین شما به درستی اداره می‌شود، باید هزینه کنید. شما به عنوان مالک آن کسب‌و‌کار، باید مطمئن شوید که معاملات به شکل درستی انجام می‌شوند و محصولات به بهترین شیوه به نمایش گذاشته می‌شوند. برای اطمینان از این مسئله، باید فردی حرفه‌ای را استخدام کنید تا کاستی‌های موجود را برطرف کند. ارجاع کالا و خدمات پس از فروش زیرساخت‌های کسب‌و‌کار آنلاین، باید کامل و بی‌عیب باشند. این نیز هزینه‌های دیگری را برای کسب‌و‌کار ایجاد می‌کند، زیرا مشتریانی هستند که پس از تحویل گرفتن کالا، از کیفیت آن راضی نبوده و کالا را ارجاع می‌دهند. به ویژه مصرف‌کنندگانی هم وجود دارند که چیزی بیش از بازپرداخت مبلغ خود را می‌خواهند. توجه به وجود امکانات اینترنت در منطقه مورد نظر امروزه ظاهرا همه‌ی مردم، همیشه می‌توانند از اینترنت استفاده کنند، ولی باید بدانید که هنوز هم مناطقی وجود دارد که پهنای باند شبکه در آن‌ها می‌تواند مشکل‌ساز شود. پیش از راه‌اندازی کسب‌و‌کار تجارت الکترونیک خود، مطمئن شوید که منطقه‌ی شما از پهنای باند مخابراتی که برای اداره‌ی موثر کسب‌و‌کارتان ضروری است، برخوردار است. هزینه نگهداریِ مستمر و تطبیق با تکنولوژی‌های جدید وقتی کسب‌و‌کاری، فعالیت خود را به صورت تجارت الکترونیک شروع کرده است، باید برای سازگار ماندن، آماده‌ی تغییر باشد. با رشد تکنولوژی، سیستم‌های مورد استفاده در کسب‌و‌کار شما نیز باید به روز نگه داشته شوند یا در صورت نیاز، جایگزین شوند. یا ممکن است برای ادامه‌ی کارِ پایگاه‌های داده و نرم‌افزارها، مخارج دیگری نیز وجود داشته باشد. جمع‌بندی با توجه به رشد روزافزون کاربران اینترنت و سهل بودن خرید و فروش در دنیای مجازی، تجارت اینترنتی رشد چشمگیری در دنیا داشته است. در کشور عزیزمان ایران نیز شاهد عرضه و تقاضای بسیار بالایی در این فضا هستیم به نحوی که تعداد سایت‌های ارائه دهنده این نوع خدمات جای بازار واقعی را تنگ نموده‌اند و فروشگاه‌های بزرگ نیز مجبور شده‌اند برای جا نماندن از بازار، خود اقدام به "بازاریابی اینترنتی" نمایند. اما برای موفق شدن در این عرصه باید به تمام جوانب تجارت‌الکترونیک و اقتصاد اینترنتی تسلط داشته باشید.