در دنیای دیجیتال امروزه، اطلاعات ما یکی از دارایی‌های ارزشمندترین ما هستند. با افزایش استفاده از رایانه‌ها، تلفن‌های هوشمند، دوربین‌های عکاسی و وسایل ذخیره‌سازی دیجیتال، ما داده‌های بسیاری تولید و نگهداری می‌کنیم. از عکس‌های یادگاری گرفته تا اسناد کاری حیاتی، همه این اطلاعات به نوعی ارزشمند هستند. با این حال، در هر لحظه ممکن است با از دست دادن این داده‌ها مواجه شویم. علت‌های مختلفی مانند حذف تصادفی، قطعی ناگهانی برق، حمله ویروسی، یا خرابی سخت‌افزاری می‌توانند به از دست رفتن داده‌ها منجر شوند. اما امروزه بازیابی اطلاعات به کمک نرم‌افزارهای مختلف ممکن است و انتخاب بهترین ابزار برای این کار نیازمند تحقیق و کسب تجربه است. در این مقاله، به بررسی قویترین نرم‌افزارهای بازیابی اطلاعات خواهیم پرداخت. چگونه اطلاعات پاک شده هارد دیسک، ریکاوری می‌شوند؟ دیسک سخت در واقع یک سطح مغناطیسی چند لایه است که اطلاعات مختلف در قسمت‌های کوچکی از این لایه‌ها ذخیره می‌شوند که آن‌ها را بلوک یا Sector می‌نامند. اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم، چیزی به نام «حذف دائمی» وجود ندارد، در واقع وقتی یک فایلی را از روی سیستم خود حذف می‌کنید، تنها به هارد دستور می‌دهید تا بر روی آن قسمت (Sector) اطلاعات جدیدی را بنویسد و داده‌های قدیمی به لایه‌های پایین‌تر منتقل می‌شوند. بنابراین اگر از هارد بخواهید که فایلی را از لایه‌های پایینی برایتان بخواند، بسته به شرایط مختلفی، این کار را برایتان انجام می‌دهد؛ پدیده‌ای که به نام «Recovery» یا «بازیابی اطلاعات از دست رفته» نام دارد. نکات مهمی که قبل از اقدام به بازیابی اطلاعات باید بدانید: بلافاصله بعد از این که متوجه حذف ناخواسته فایلی شدید، هیچ اطلاعات تازه‌ای بر روی دیسک ذخیره نکنید. برای مثال اگر در درایو C فایلی را گم کرده‌اید، هیچ فایلی روی این درایو ذخیره نکنید؛ حتی نرم افزار بازیابی مورد نظر را باید در درایو دیگری نصب و اجرا کنید. رعایت این مورد خیلی مهم است. هیچ گاه فایل بازیابی شده را در همان مسیر قبلی ذخیره نکنید. مثلاً اگر فایلی در مسیر C:\mamlux\pd.mp3 را بازیابی کردید، فایل جدید را در همان مسیر قبلی ذخیره نکنید چرا که ممکن است باعث خراب شدن فایل اصلی شود. اگر دیسک از دست رفته شما حاوی اطلاعات بسیار مهمی است، پیش از شروع به بازیابی، حتماً یک نسخه پشتیبان کامل از آن تهیه کنید؛ حتی اگر هیچ پارتیشنی نداشته یا به صورت خام است. همواره به یاد داشته باشید که بازیابی فایل‌ها با ابزارهای نرم افزاری، هر قدر هم که پیشرفته باشند، باز هم ضعف‌های عملکردی داشته و برای بازیابی اساسی و اصولی‌تر بایستی از ابزارهای سخت افزاری استفاده کنید که در مراکز بازیابی داده انجام می‌شود. ۵ نرم افزار بازیابی اطلاعات حذف شده این لیست از میان صدها نرم افزار مختلف برای بازیابی اطلاعات، انتخاب شده است: نرم افزار Recuva نرم افزار R-Studio Network Edition نرم افزار TestDisk نرم افزار EaseUS Data Recovery نرم افزار Runtime GetDataBack برای دانلود هر نرم افزار نام آن را در گوگل جستجو کنید و یا از لینک های دانلود قرار داده شده استفاده کنید. نرم افزار ریکاوری اطلاعات Recuva نرم افزار Recuva محصول شرکت Piriform یک نرم افزار رایگان اما در عین حال ساده، کاربردی و قدرتمند می‌باشد. مهم‌ترین ویژگی این نرم افزار سرعت جستجو و بازیابی بسیار بالای آن است و بیشتر به درد مواردی می‌خورد که فایل به صورت تصادفی حذف شده باشد و در موارد پیچیده نظیر آسیب‌های فیزیکی و غیره، خیلی کاربردی عمل نمی‌کند. اگر اتفاقی فایلی را پاک کرده‌اید، یا به نسخه‌های پیشین آن (که اکنون در دسترس نیستند) نیاز دارید، این نرم افزار اولین راه‌کار شما برای بازیابی داده‌های از دست رفته است. ویژگی‌های نرم افزار Recuva سرعت بسیار بالای نرم افزار در جستجو و بازیابی فایل‌ها دارای راهنمای اولیه ساده جهت افزایش سادگی کار با نرم افزار دارای قابلیت Deep Search جهت جستجو لایه‌های زیرین دیسک بازیابی فایل‌ها با بهترین شرایط ممکن (نزدیک‌ترین فایل به فایل اصلی) رایگان بودن نرم افزار و فاقد تبلیغات مزاحم از آن‌جایی که دانلود این نرم افزار از سایت رسمی آن به دلیل تحریم‌های بین‌المللی امکان‌پذیر نیست؛ می‌توانید به راحتی آخرین نسخه آن را از لینک زیر دریافت کنید. 🔗 دانلود رایگان نرم افزار Recuva نرم افزار بازیابی اطلاعات R-Studio نرم افزار R-Studio یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال قویترین نرم افزارهای بازیابی اطلاعات از دست رفته است. در این نرم افزار سعی شده تا قدرت عملکرد نسبت به سرعت جستجو ترجیح داده شود و عمدتاً برای بازیابی اطلاعاتی استفاده می‌شود که مدت‌هاست از حذف آن‌ها گذشته یا بارها و بارها بر روی آن Sector داده‌های جدید نوشته شده است. ویژگی‌های نرم افزار R-Studio قابل نصب بر روی Windows 2000 تا Windows 11 به علاوه خانواده Windows Server پشتیبانی جامع از File System های مختلف FAT12 و FAT16 و FAT32 و exFAT و NTFS و NTFS5 و ReFS و +ReFS2 و HFS و +HFS و APFS و UFS1 و UFS2 و Ext2 و Ext3 و Ext4 FS جستجوی خام یا بر اساس امضای فایل (File Signature) بازیابی چیدمان پارتیشن‌های MBR ،GPT و BSD جستجوی دیسک‌های پویا (Volume) بازیابی RAID آسیب دیده و تشخیص خودکار پارامترها بازیابی حتی اگر فایل با دستور FDISK حذف شده باشد پشتیبانی‌گیری از دیسک و مانیتورینگ سلامت تجهیزات پشتیبانی از دیسک‌های متصل شده تحت شبکه (Network) نسخه کامل این نرم افزار یعنی Network Edition را می‌توانید از لینک زیر دریافت کنید. 🔗 دانلود رایگان نرم افزار R-Studio نرم افزار ریکاوری اطلاعات و عکس‌های پاک شده TestDisk نرم افزار TestDisk یک ابزار قدرتمند و رایگان است که در ابتدا برای بازیابی پارتیشن‌های حذف شده و تعمیر بوت سیستم عامل ساخته شده بود اما امروزه یکی از قویترین نرم افزارها در زمینه بازیابی اطلاعات حذف شده شناخته می‌شود. نرم افزار PhotoRec یک افزونه تخصصی برای بازیابی عکس‌های پاک شده از حافظه دوربین‌های عکاسی است. این افزونه به همراه TestDisk عملکرد فوق‌العاده‌ای در بازیابی عکس‌ها، فیلم‌ها و اسناد از Memory Disk و USB Flash دارد. ویژگی‌های نرم افزار TestDisk تعمیر یا بازیابی جدول پارتیشن پاک شده بازیابی سکتور بوت FAT32 از پشتیبانش بازسازی سکتور بوت FAT12/FAT16/FAT32 تعمیر جدول‌های FAT بازسازی سکتور بوت NTFS بازیابی سکتور بوت NTFS از پشتیبانش تعمیر MFT با استفاده از نسخه مشابه (Mirror) تعیین محل سوپر بلوک (SuperBlock) از نسخه پشتیبان ext2/ext3/ext4 بازیابی فایل‌های حذف شده از نوع FAT ،exFAT ،NTFS و ext2 بازیابی فایل‌ها از پارتشین‌های پاک شده FAT ،exFAT ،NTFS و ext2/ext3/ext4 هر دو نرم افزار TestDisk و PhotoRec را می‌توانید از لینک زیر دریافت کنید. 🔗 دانلود رایگان نرم افزار TestDisk نرم افزار بازیابی اطلاعات هارد دیسک EaseUS Data Recovery نرم افزار EaseUS Data Recovery یک نرم افزار تخصصی بازیابی اطلاعات حذف شده است که مهم‌ترین ویژگی آن سادگی کار با آن است. در پشت ظاهر به‌روز نرم افزار، بیش از 14 سال تجربه و تست عملکرد واقعی با 10 میلیون مشتری قرار دارد. سازنده نرم افزار لیست کاملی از File System های مورد پشتیبانی منتشر نکرده است اما این نرم افزار از تقریباً هر نوع حافظه‌ای که وجود دارد، پشتیبانی می‌کند. برای بازیابی پارتیشن‌های از دست رفته، این شرکت محصول تخصصی جداگانه‌ای تحت عنوان Partition Master را ارائه کرده است. ویژگی‌های نرم افزار EaseUS Data Recovery بازیابی فایل حذف شده یا تغییر یافته به صورت تصادفی توسط کاربر بازیابی فایل از دیسک‌های فرمت شده بازیابی فایل‌های حذف شده از سطل آشغال ویندوز بازیابی پارتیشن‌های از دست رفته بازیابی فایل از دست رفته به دلیل آسیب‌هایی نظیر جریان برق نامناسب، حمله ویروس‌ها و Bad Sector بازیابی فایل‌ها از سیستم عامل از دست رفته و پاک شده بازیابی فایل‌های حذف شده ناشی از حملات ویروسی و جاسوسی بازیابی فایل‌ها از دیسک‌های خام (RAW) و Inaccessible این نرم افزار بیش از 499 دلار قیمت دارد که می‌توانید آن را به طور رایگان از لینک زیر دریافت کنید. 🔗 دانلود رایگان نرم افزار EaseUS Data Recovery نرم افزار بازگردانی اطلاعات Runtime GetDataBack نرم افزار GetDataBack را شاید بتوان نجات‌بخش‌ترین نرم افزار بازیابی اطلاعات برای کاربران نام برد. این نرم افزار از سال 2001 تاکنون بیش از میلیون‌ها بار توسط کاربران استفاده شده است. نسخه Simple نرم افزار ظاهری ساده دارد و برای کاربران عادی مناسب است. نسخه تخصصی نرم افزار برای NTFS و FAT به صورت جداگانه است. این نرم افزار تنها نرم افزاری است که امکان بهینه‌سازی تنظیمات جستجو و بازیابی را می‌دهد و به همین جهت بسیار قدرتمند است. ویژگی‌های نرم افزار GetDataBack بازیابی «هرگونه» فایل با قابلیت تعریف Header جهت جستجو فایل‌ها با پسوند دلخواه بازیابی هارد دیسک در هر شرایطی حتی اگر توسط سیستم به کلی شناخته نشود بازیابی کامل پارتیشن‌های از دست رفته به هر دلیلی سفارشی‌سازی عملیات بازیابی مخصوص افراد حرفه‌ای ساده، سبک و نوشته شده به صورت Read-only این نرم افزار با قیمت 179 دلار عرضه می‌شود که می‌توانید نسخه کامل آن را به طور رایگان از لینک زیر دریافت کنید. 🔗 دانلود رایگان نرم افزار GetDataBack جمع بندی: از کدام نرم افزار برای بازیابی اطلاعاتم استفاده کنم؟ جواب این سوال به فاکتورهای زیادی نظیر نوع فایل پاک شده، نوع File System حافظه، نوع دیسک، زمان پاک شدن فایل، تعداد رونویسی‌های انجام شده و غیره بستگی دارد اما به طور خلاصه، در شرایط مختلف از نرم افزارهای متفاوتی باید استفاده کنید که در ادامه به آن می‌پردازیم: اگر فایلی را اشتباهاً حذف کرده‌اید یا می‌خواهید محتویات قبلی سطل آشغال (Recycle Bin) را به دست آورید، از نرم افزار Recuva استفاده کنید. اگر موفقیت آمیز نبود، از GetDataBack Simple کمک بگیرید. اگر کل سیستم عامل از دست رفته و با هیچ ابزاری Boot نمی‌شود، از TestDisk در محیط DOS استفاده کنید. اگر سادگی و سرعت کار با نرم افزار برای شما در اولویت است، از EaseUS Data Recovery استفاده کنید. دیسک نجات این نرم افزار نیز می‌تواند برای کاربران عادی به جای مورد بالا استفاده شود. اگر با پارتیشین‌های کم‌یاب سروکار دارید و یا از سایر نرم افزارها ناامید شدید، R-Studio را امتحان کنید. اگر با R-Studio نیز موفق نشدید، آخرین راه‌کار شما GetDataBack می‌باشد. این بار باید نسخه مخصوص NTFS یا FAT را دانلود کرده و با بهینه‌سازی تنظیمات جستجو به نتیجه دلخواه برسید. دیسک نجات این نرم افزار نیز بسیار کاربردی است. اگر موارد فوق باز هم پاسخ‌گو نبود؛ تقریباً امکان بازیابی اطلاعات توسط تجهیزات نرم افزاری وجود نداشته و باید به مراکز بازیابی داده مراجعه کنید. در این مراکز دیسک شما توسط تجهیزات سخت افزاری و دستگاه‌های مغناطیسی برای نجات اطلاعات مورد آزمایش قرار می‌گیرد.