کوکی یک فایل کوچک متنی است که شامل اطلاعاتی مانند نام کاربری، تنظیمات صفحه، تاریخچه جستجو و سبد خرید می‌باشند. با استفاده از کوکی‌ها، وب سایت‌ها می‌توانند تجربه کاربری بهتری را برای کاربران فراهم کنند. در این مقاله از سایت جت با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی از کوکی کسب کنید. تعریف کوکی Cookie کوکی‌ها فایل‌های کوچک اطلاعاتی هستند که وب سرور تولید و به مرورگر وب ارسال می‌کند. مرورگرهای وب کوکی‌های دریافتی را برای مدت معینی و یا تا زمانی که کاربر در وب‌سایت قرار دارد، ذخیره می‌کنند. این کوکی‌ها که حاوی اطلاعات‌اند با هر بار درخواست کاربر در وب‌سایت، به آن‌ها پیوست شده و به وب سرور فرستاده می‌شوند. کوکی‌هایی که در اینترنت استفاده می‌شوند "کوکی‌های HTTP" نیز نامیده می‌شوند. همچنین، کوکی‌ها با استفاده از پروتکل HTTP ارسال می‌شوند. انواع کوکی کدم‌اند؟ کوکی‌های مختلفی در وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن ها به کار می‌روند که رایج‌ترین‌ها به شرح زیر است: کوکی‌های نشست یا session این کوکی‌ها برای ذخیره اطلاعات حین استفاده از یک وب‌سایت به کار می‌روند و پس از بستن صفحه بر روی دستگاه کاربر حذف می‌شوند. کوکی‌های پایدار یا Persistent برخلاف کوکی‌های session ، کوکی‌های پایدار برای مدت زمان از پیش تعیین‌شده‌ای که می‌تواند یک روز، یک هفته، چندین ماه یا حتی سال باشد در مرورگر کاربر باقی می‌مانند. کوکی‌های احراز هویت یا Authentication کوکی‌های احراز هویت زمانی ایجاد می‌شوند که کاربر از طریق مرورگر خود به یک حساب کاربری وارد شود. این کوکی‌ها اطلاعات حساب کاربری را به یک رشته شناسه کوکی متصل می‌کنند تا اطلاعات حساس به سشن‌های درست کاربری تحویل داده شوند. کوکی‌های ردیاب یا tracking کوکی‌های ردیاب فعالیت کاربر را ثبت می‌کنند. با این کار مرورگرها در دفعات بعدی و هنگام استفاده از وب‌سایت‌های حاوی سرویس ردیاب، این رکوردها را به سرویس‌های موردنظر ارسال می‌کنند. کوکی‌های زامبی یا Zombie کوکی‌های زامبی دقیقاً مثل سریال زامبی‌ها، پس از حذف دوباره تولید می‌شوند. ترفند این کوکی‌ها این است که نسخه‌های پشتیبان خود را خارج از فایل ذخیره‌سازی کوکی‌های مرورگر ایجاد می‌کنند. شبکه‌های تبلیغاتی و حتی مهاجمان سایبری بیشتر از این کوکی‌ها برای اهداف خود بهره می‌برند. کوکی‌های شخص ثالث یا Third party کوکی‌های شخص ثالث به دامنه‌ای غیر از دامنه نمایش داده‌شده در مرورگر کاربر تعلق دارد. این کوکی‌ها توسط شرکت‌های دیگری که در زمینه تبلیغات، تحلیل داده‌ها، ردیابی کاربران و ... فعالیت می‌کنند، جمع‌آوری و استفاده می‌شوند. بیشتر بخوانید: چطور یک نام دامنه جذاب انتخاب کنیم کاربرد کوکی چیست؟ کاربرد اصلی کوکی‌ها در بهینه‌سازی وب‌سایت‌ها است. وب‌سایت‌ها توسط کوکی‌ها، می‌توانند اطلاعات شخصی کاربران را ذخیره و عملکرد وب‌سایت را بهبود بخشند. به‌عنوان‌مثال، با ذخیره کوکی‌ها، وب‌سایت می‌تواند تعداد دفعات بازدید یک کاربر را شناسایی کند و بهترین محتوا و تجربه کاربری را برای آن فرد ارائه دهد (قابلیت ردیابی). کوکی‌ها به وب‌سایت کمک می‌کنند تا اقدامات کاربری یا تنظیمات اختصاصی کاربر را به خاطر بسپارد و درنتیجه تا تجربه کاربری را سفارشی‌سازی کند (قابلیت شخصی‌سازی). با کوکی‌های ردیاب شخص ثالث و ارسال اطلاعات به سرویس‌های ردیابی، نیز می‌توان تبلیغات بهتری بر اساس ترجیحات کاربر نمایش داد. بیشتر بخوانید: بنچمارک چیست اجزای یک کوکی چه هستند؟ یک کوکی از بخش‌های زیر تشکیل‌شده است: کوکی‌ها شامل اطلاعاتی در موردتعامل کاربر با وب‌سایت هستند. اجزای کوکی عبارت‌اند از: نام: هر کوکی باید دارای یک نام منحصر به فرد باشد. مقدار: این مقدار شامل اطلاعاتی است که توسط وب‌سایت در کوکی ذخیره می‌شود. تاریخ انقضا: هر کوکی باید دارای تاریخ انقضا باشد. مسیر: این مسیر مشخص می‌کند که کوکی برای کدام مسیر یا صفحاتی از وب‌سایت قابل‌دسترس است. دامنه: دامنه‌ای است که کوکی مربوط به آن ایجاد شده است و تنها به صورت بخشی از URL قابل دسترسی است. امنیت: در صورت فعال بودن این گزینه، کوکی تنها برای ارتباطات امن (https) در دسترس خواهد بود. کوکی‌ها از چه راهی کاربر را شناسایی می‌کنند؟ وب‌سایت‌ها برای شناسایی کاربران از کوکی‌ها استفاده می‌کنند. زمانی که کاربر اولین بار وارد یک وب‌سایت می‌شود، یک کوکی به کامپیوتر آن کاربر نصب می‌شود. این کوکی شامل اطلاعاتی در مورد کاربر و روابطش با سایت است. زمانی که کاربر دوباره به سایت دسترسی پیدا می‌کند، مرورگر وب آن کوکی را به سایت ارسال می‌کند. با استفاده از اطلاعات ذخیره‌شده در کوکی، وب‌سایت می‌تواند کاربر را شناسایی و اطلاعات قبلی آن کاربر را بازیابی کند. برای مثل، وب‌سایت‌های فروشگاهی با کمک کوکی‌ها اطلاعات ورود به سیستم کاربر را بازیابی و سبد خرید قبلی او را نمایش می‌دهند. چه سایت‌هایی از کوکی استفاده می‌کنند؟ اکثر وب‌سایت‌ها از کوکی‌ها استفاده می‌کنند تا اطلاعات مختلفی را در مورد بازدیدکنندگانشان جمع‌آوری کنند. بیشتر این اطلاعات شامل تاریخچه جستجو، ترجیحات کاربر، اطلاعات حساب کاربری و رفتار کاربر در سایت است. برای مثال وب‌سایت‌های فروشگاهی، وب‌سایت‌هایی که برای ورود به آن‌ها نیاز به حساب کاربری دارید، از این دسته‌اند. بعضی از وب‌سایت‌های معروف مثل گوگل، فیس‌بوک، آمازون، اینستاگرام نیز از کوکی‌ها استفاده می‌کنند. هدف اصلی کوکی‌های وب آسان‌تر کردن تجربه برای کاربران است. وب‌سایت‌ها با به خاطر سپاری بازدیدهای گذشته شما می‌توانند خود را با تنظیمات برگزیده شما تطبیق دهند. مثل: تنظیم ترجیحات زبانی به خاطر سپاری سبد خرید فعال کردن تنظیمات خاص موردنظر شما نگهداری اطلاعات احراز هویت جلوگیری از تقلب ایجاد تبلیغات هدفمند ارائه و نمایش محتوای شخصی‌سازی‌شده ردیابی کالاها تکمیل خودکار اطلاعات در برگه‌ها چگونه کوکی سایت را فعال کنیم؟ کوکی‌ها به‌صورت خودکار توسط مرورگر وب شما فعال می‌شوند، اما برای استفاده از کوکی‌ها در سایت خود، نیاز است که کدهایی را برای ذخیره و دریافت اطلاعات از کوکی‌ها در کد سایت خود قرار دهید. برای فعال کردن کوکی‌ها در سایت خود، می‌توانید از زبان برنامه‌نویسی جاوا اسکریپت (JavaScript) استفاده کنید. با استفاده از تابع document.cookie می‌توانید کوکی‌های موردنظر را بسازید و دریافت کنید. درصورتی‌که قصد دارید کوکی‌ها را در مرورگر کروم (Chrome) فعال کنید به ترتیب زیر عمل کنید: در کامپیوتر خود مرورگر کروم را بازکنید. در قسمت بالا و سمت راست مرورگر روی علامت سه‌نقطه کلیک کنید و از فهرست نمایش داده‌شده گزینه Settings را انتخاب کنید. در فهرست سمت چپ صفحه روی گزینه Privacy and security کلیک کرده و از کادر بازشده، روی عبارت Site settings مجدداً کلیک کنید. در قسمت Content، روی Cookies and other site data کلیک کنید. در پنجره بازشده می‌توانید با فعال کردن گزینه Allow all cookies، کوکی‌ها را فعال کنید. چگونه کوکی‌ها را غیرفعال یا پاک کنیم؟ مرورگرهای وب، کوکی‌ها را در یک فایل مشخص در دستگاه‌های کاربران نگهداری می‌کنند. برای مثال، مرورگر وب Google Chrome، همه کوکی‌ها را در فایلی با عنوان «Cookies» ذخیره می‌کند. با حذف کوکی‌ها می‌توانید علاوه بر کاهش خطرات نقض حریم، ردیابی‌ها و شخصی‌سازی‌های مرورگر را مجدداً تنظیم کنید. توجه داشته باشید با اینکه حذف کوکی‌های معمولی آسان است، اما می‌تواند خزش اطلاعاتی برخی وب‌سایت‌ها را سخت‌تر کند. به بیان دیگر کاربران مجبور خواهند شد با هر بار وارد شدن به سایت اطلاعات کاربری خود را مجدداً وارد کنند. در صورتی که قصد دارید کوکی‌ها را در مرورگر کروم (Chrome) غیرفعال کنید مراحل زیر را انجام دهید: در کامپیوتر خود مرورگر کروم را بازکنید. در قسمت بالا و سمت راست مرورگر روی علامت سه‌نقطه کلیک کنید و از فهرست نمایش داده‌شده گزینه Settings را انتخاب کنید. در فهرست سمت چپ صفحه روی گزینه Privacy and security کلیک کرده و از کادر بازشده، روی عبارت Site settings مجدداً کلیک کنید. در قسمت Content، روی Cookies and other site data کلیک کنید. در پنجره بازشده می‌توانید با فعال کردن گزینه Block all cookies (not recommended)، تمام کوکی‌ها را غیرفعال کنید. همچنین می‌توانید با انتخاب گزینه‌های دیگر و تنظیماتی که در بخش‌های دیگر این پنجره وجود دارد، به سایت‌های مشخصی اجازه بارگذاری کوکی‌ها را بدهید یا با غیرفعال کردن کوکی‌های شخص ثالث، تبلیغات اینترنتی را به حداقل برسانید. برای پاک کردن کوکی‌ها در مرورگر کروم کافی است در پنجره Privacy and security، روی گزینه Clear browsing data کلیک کنید. حال در تب‌های Basic و Advanced می‌توانید با انتخاب گزینه Cookies and other site data، تمام کوکی‌های ذخیره‌شده در مرورگر کروم را حذف کنید. به خاطر داشته باشید که برای حذف کوکی‌های ردیاب و انواع مخرب‌تر آن‌ها، باید از برخی نرم‌افزارهای امنیتی اینترنتی کمک بگیرید. لطفاً قبل از حذف تمام کوکی‌ها از مرورگر، میزان استفاده از آن‌ها را ارزیابی کنید. چراکه در بیشتر موارد، کوکی‌ها تجربه کاربری را بهبود می‌بخشند. گاه با استفاده از VPNها و تغییر ای‌پی‌های مقصد، می‌توانید کوکی‌های ردیابی را مختل کرده و به سرویس‌های ردیابی امکان بارگذاری کوکی‌های شخص ثالث را ندهید. مسائل امنیتی یک کوکی شامل چه مواردی است؟ به طور معمول استفاده از کوکی‌های یک وب‌سایت قابل‌اعتماد امن است. کوکی‌ها اغلب حاوی اطلاعات قابل شناسایی نیستند به ندرت می‌توان از آن‌ها برای برنامه‌های مخرب استفاده کرد. یا برای مثال کوکی‌های شخص ثالث دقیقاً نمی‌توانند بفهمند شما واقعاً چه کسی هستید، اما اینکه علایق شما چه چیزهایی هست، اطلاعات زیادی دارند. با همه این موارد، این فایل‌های کوچک ممکن است به‌عنوان یک نقطه ضعف در امنیت وب‌سایت شما شناخته شوند. برخی از مسائل امنیتی مربوط به کوکی‌ها عبارت‌اند از: دزدیده شدن کوکی: هکرها ممکن است از کوکی‌های دزدیده شده برای دسترسی به اطلاعات حساس کاربر استفاده کنند. حمله CSRF (Cross-Site Request Forgery): در این نوع حملات، هکرها با ارسال یک درخواست جعلی می‌توانند کوکی‌های کاربر را به دست آورده و اجازه دسترسی به حساب کاربری را به خود بدهند. کوکی‌های قابل‌شناسایی: اگر کوکی‌های شما دارای اطلاعات شناسایی مانند نام کاربری یا رمز عبور باشند، ممکن است هکرها به آسانی این اطلاعات را به دست بیاورند حملات XSS (Cross-Site Scripting): اگر کوکی‌های شما دارای اطلاعات حساسی مانند توکن‌های دسترسی به حساب کاربری باشند، حملات XSS ممکن است به هکرها اجازه دسترسی به این اطلاعات را بدهند. نفوذ به سیستم: در صورتی‌که اطلاعات کوکی‌ها شامل اطلاعات حساس مثل رمز عبور باشد، هکرها می‌توانند به سیستم شما نفوذ کرده و از اطلاعات شما سوءاستفاده کنند. نفوذ به حریم شخصی کاربر: می‌توان با سرقت اطلاعات حساس کوکی‌ها حریم خصوصی کاربران در خطر قرار داد. مزایا و معایب کوکی‌ها چه هستند؟ مزیت اصلی کوکی‌ها این است که آن‌ها با ذخیره اطلاعات و ارسال آن به وب‌سایت‌ها، موجب بهبود تجربه کاربری و افزایش سرعت بارگذاری سایت می‌شوند. همچنین این فایل‌های کوچک به وب‌سایت‌ها کمک می‌کنند تا به کاربران خود پیشنهاد‌ها اختصاصی ارائه دهند (مثل تخفیف‌های فروشگاه‌های آنلاین برای افراد مختلف). پیاده‌سازی کوکی‌ها برای وب‌سایت‌ها به‌راحتی قابل انجام است و کوکی هر دامنه مخصوص به همان دامنه تعریف می‌شود. کوکی‌ها را می‌توان از سمت مشتری فعال و غیرفعال کرد و فضای کمی را در کامپیوتر و سرور اشغال می‌کنند. با همه مزیت‌هایی که کوکی‌ها دارند، اما یکی از نقاط ضعف آن‌ها احتمال دزدیده شدن اطلاعاتی است که در خود ذخیره می‌کنند. در صورت دسترسی ناهنجار کوکی‌ها، می‌توان از اطلاعات حساس کاربران استفاده کرد. همچنین، کوکی‌ها می‌توانند به کاربران این امکان را بدهند که ردیابی شوند و حریم خصوصی آن‌ها را نقض کند. سخن پایانی در این مقاله به بررسی مفهوم کوکی، انواع کوکوی، کاربردها، اجزاء، چگونگی فعال و غیر فعال کردن آن، مسائل امنیتی و مزایا و معایب آن پرداختیم. کوکی‌ها فایل‌های کوچکی هستند که وب‌سایت‌ها در دستگاه کاربران ذخیره می‌کند. این فایل‌ها امکاناتی مانند ذخیره سفارش‌های قبلی، پیشنهاد‌ها شخصی‌سازی‌شده و فعالیت‌های موردعلاقه کاربران را فراهم می‌کنند. شما می‌توانید کوکی‌ها را در مرورگر وب خود فعال یا غیرفعال کنید. کوکی‌ها به دلیل ذخیره اطلاعات کاربری و قابلیت ردیابی، می‌توانند مورد سوءاستفاده قرار بگیرند.