مقدمه همگان آموزش را بستر توسعه ميدانند و ركن اساسي آموزش، آموزش عالي است. دانشگاهها و مراكز آموزش عالي در نوآوري، سازگاري با محيط و تحولات اجتماعي، هماهنگي با نيازهاي اجتماعي، برنامه ريزي، مديريت و رهبري اين تحولات نقش مهمي ايفا ميكنند. عوامل موثر بر تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی چهار دسته اند : 1.عوامل فردی و ویژگی های خانواده : توانایی های فکری و ذهنی ،انگیزه و علایق ، تاثیر خانواده ، جنسیت. 2. عوامل اقتصادی : اشتغال در جامعه ، سیاست های حمایتی دولت ، قوانین و مقرارت ، سطح درآمد 3.عوامل و امکانات آموزشی : ظرفیت پذیرش دانشگاه ها ، کیفیت امکانات موجود ، کمیت امکانات موجود . 4. عوامل اجتماعی، فرهنگی، محیطی : تعداد جمعیت لازم التعلیم، نفوذ هم سن و سالان، سطح سواد جامعه، قوانین و مقررات آموزشی، باورها و ارزش های حاکم بر جامعه. آموزش و پرورش این توانایی را دارد که بر انتخاب دانش آموزان به دروغ (اشتباه ) تأثیر بگذارد. از طریق مشاوران راهنما ، معلمان و همسالان ، والدین و اعضای جامعه ، دانش آموزان می توانند آرمان های آموزشی ، سرمایه اجتماعی و سرمایه فرهنگی را که فقط در خانه یا در اجتماع تأمین می شود ، به دست آورند. اگرچه مسائل اجتماعی هرگز منجر به شرایط برابر نمی شود ، حداقل ، آموزش می تواند فرصتی برای افراد ایجاد کند تا بتوانند خود را به صورت فردی ، آموزشی و اجتماعی تقویت کنند. در حالی که نمی تواند نگرانی های اجتماعی را که ممکن است بر گروه های نژادی قومی در هر کشوری تأثیر بگذارد ، برطرف کند ، با آگاهی از تحصیلات عالی در انجمن دبیرستان ، دانش آموزان به اطلاعاتی دسترسی دارند که لزوماً در معرض آنها قرار نمی گیرد. حتی اگر دانش آموزان بتوانند آموزش ببینند، عوامل جایگزین در طول زندگی می توانند مانع از مشارکت آنها در فرصت های بالاتر از دبیرستان شوند. معضلات اجتماعی وضعیت اقتصادی، سطح تحصیلات والدین و دسترسی به منابع و تجربیات ، پایه و اساس دانش دانش آموزان را هنگام ورود به سیستم مدرسه محدود می کند. با حمایت صحیح و دسترسی به اطلاعات دانشگاه ، دانشجویان فرصت دارند تا از نگرانی های اجتماعی فراتر روند. برخی عوامل که بر انتخاب دانشگاه تاثیر دارد عبارتند از وضعیت اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی شهر، معاشرت با همسالان و اعضای جامعه. علاوه بر این، تجربیات دبیرستان، مانند تعامل با معلمان و مدیران و همچنین آمادگی تحصیلی برای دانش آموزان تأثیرگذار است. در حالی که دانش آموزان در حوزه آموزشی تأثیر دارند ، از روابط اجتماعی و خانوادگی نیز تأثیر می پذیرند. این عوامل هنگام تصمیم گیری دانش آموزان در مورد تحصیل یا عدم حضور در دانشگاه، همه عوامل هستند. این مطالعه بررسی می کند که آیا این عناصر در تصمیم گیری دانش آموزان در مورد دانشگاه وجود دارد یا خیر. امیدوارم با این اطلاعات ، مدرسه و دبیرستان بتوانند نابرابری را در دانشگاه های امروز را برطرف کنند. در حالی که تحقیقات قابل توجهی در مورد عناصری که بر تصمیم گیری دانش آموزان در مورد رفتن به دانشگاه تأثیر می گذارد ، وجود دارد ، اما هنوز شکاف وجود دارد. بسیاری از نظرات ، دیدگاه ها یا احساسات دانش آموزان مرتبط با عواملی که از تصمیم دانش آموز برای تحصیل در دانشگاه جلوگیری می کند ، متمرکز نشده است. یکی از عوامل مهم انتخاب دانش آموزان دبیرستانی برای انتقال به دانشگاه ، خانواده آنهاست. دانش آموزان سه منبع اصلی برای به دست آوردن اطلاعات دارند: خانواده، دوستان و مدرسه از طریق تعامل با این سه گروه، دانش آموزان درباره انتظاراتی که در مورد تحصیلات عالی از آنها انتظار می رود، کسب می کنند. تشویق والدین برای دانش آموزان ضروری است صرف نظر از وضعیت اقتصادی اجتماعی دانش آموز، دلبستگی از خانواده و 6 سالگی در دوران دبیرستان توانایی دانش آموز را برای تکمیل رویای انتقال به دانشگاه افزایش می دهد. تأثیر تشویق با ادامه تحصیل دانش آموزان کمرنگ می شود اما این نکته مشخص است که حمایت والدین در اوایل حرفه تحصیلی دانش آموزان تأثیر بسزایی دارد. با این حال ، هنگامی که دانش آموزان هم زمان به سال آخر دبیرستان می رسند ، تشویق والدین بی اهمیت می شود و در سال اول تحصیل در دبیرستان ، تشویق والدین هیچ اهمیتی ندارد. محققان مختلف عوامل متعددی را برای انتقال دانشگاه ارائه کردند. دسترسی به دانشگاه بستگی به تأثیرات وضعیت اقتصادی اجتماعی دانش آموزان ، وضعیت اجتماعی و فرهنگی ، وضعیت مالی ، ساختار خانواده و تجربه دبیرستان دارد. عوامل اصلی انتقال دانش آموزان دبیرستانی از دبیرستان به دانشگاه شامل ساختار دبیرستان ، وضعیت اقتصادی اجتماعی ، خانواده و زندگی اجتماعی و کمک های مالی است. در مقایسه با سایر فاکتورهای مورد آزمایش ، عوامل مالی بیشترین تأثیر را در تصمیم متقاضیان برای رفتن یا عدم تحصیل در دانشگاه ندارند ، هرچند که برای افرادی که دارای سابقه اقتصادی اجتماعی پایین تر هستند اهمیت بیشتری دارند. بیشترین تأثیر بر تصمیم متقاضیان ، اشتغال بیشتر ، دستیابی به مدارک تحصیلی و پیگیری علاقه به موضوعی بود. علاقه به ادامه تحصیل ،خود پنداره تحصیلی بالا و کسب شناخت و آگاهی به ترتیب مهمترین عوامل فردی – روانشناختی موثر در تصمیم گیری دانش آموزان برای ادامه تحصیل در دانشگاه هستند طبق نظریه مازلو سلسه مراتبی از نیاز ها در انسان ها وجود دارد و نیاز به خودشکوفایی در بالاترین مرتبه از این سلسه مراتب قراردارد. به نظر میرسد کسب شناخت و آگاهی از طریق ورود به دانشگاه ،در راستای ارضای نیاز به خود شکوفایی در افراد شکل میگیرد . انتظار والدين مبني بر افتخار آفريني فرزندشان براي خانواده از طريق ورود به دانشگاه، اهميت بالاي درس خواندن براي خانواده، تمايل مادر و در نهايت تمايل پدر براي ورود فرزندشان به دانشگاه به ترتيب مهمترين عوامل خانوادگي مؤثر هستند. طبق نظريه انگيزه پيشرفت، انگيزه پيشرفت به شكل دروني و بيروني مطرح است. زماني كه تلاش فرد عمدتا به دليل پاسخگويي به خواسته ها و انتظارات ديگران باشد، انگيزه پيشرفت بيروني است . در پژوهش حاضر، انتظار والدين از فرزند دانش آموزشان مبني بر ورود به دانشگاه، در فرزند نوعي انگيزه پيشرفت بيروني ايجاد ميكند و در اين شرايط دانش آموزان تلاش ميكنند براي پاسخگويي به انتظارات و خواستههاي والدين و كسب رضايت خاطر آنها راهي دانشگاه شوند. كسب منزلت اجتماعي بالاتر، گسترش روابط و تعاملات اجتماعي، اهميت ورود به دانشگاه در ميان خويشاوندان و قصد دوستان دانشآموز براي ورود به دانشگاه به ترتيب مهمترین عوامل اجتماعي- فرهنگي مؤثر در تصميم گيري دانشآموزان براي ادامه تحصيل در دانشگاه هستند دومين عامل اجتماعي- فرهنگي مؤثر، گسترش روابط و تعاملات اجتمـاعي از طريـق ورود به دانشگاه است. با توجه به نظريه مازلو، دانش آموزان سعي ميكننـد بـا گسـترش روابـط و تعاملات اجتماعي از طريق ورود به دانشگاه، به نياز به تعلق و وابستگي اجتماعي در سلسله مراتب نيازهاي مازلو پاسخ گويند. طبق نظر محمدي روزبهـاني و طـارمي(1384) دانشـگاه جدا از درس و تحصيل، محيط اجتماعي ويژه اي دارد كه غالباً بـه عنـوان محـيط اجتمـاعي غني تر و داراي افراد با سطح فكر بالاتر، نسبت بـه محـيط عمـومي جامعـه مـورد پـذيرش همگان است. براي بسياري از داوطلبان دستيابي به اين محـيط نسـبت بـه درس و تحصـيل اولويت بيشتري دارد مطابق با نظريه نقش هر فرد در جامعه از يك پايگاه اجتماعي برخوردار است. با فرض اينكه پايگاه اجتماعي، وضع يا موقعيتي است كه فرد در سيستم روابط اجتماعي دارد و نقش نیز یک سلسله انتظارات و مسئولیت هایی است که با دارنده پایگاه اجتماعی ویژه ای مربوط شده و با تعهدات ،وظایف ،امتیازات ،اختیارات و حقوق معینی مشخص میگردد. میتوان اذعان داشت که جامعه از افراد با موقعیت های اجتماعی متفاوت ،انتظارات متفاوتی نیز دارد .بنابراین دانش آموز بودن برای فرد یک پایگاه اجتماعی اکتسابی محسوب میشود و اطرافیان و خویشاوندان دانش آموز مطابق با این پایگاه اجتماعی از او انتظار عملکرد دارند . با توجه به نکته گفته شده در جامعه امروز از دانش آموز دبیرستانی چه انتظاری میرود؟آیا غیر از این است که انتظار داریم خود را برای ورود به دانشگاه آماده کند ؟ تأثيري كه گروه دوستان، بر دانش آموزان براي ورود به دانشگاه دارند ممكن است از اين جهت باشد كه مطابق با نظريه يادگيري اجتماعي بندورا دانش آموز يك يا چند نفر از اعضاي گروه دوستان خود را كه قصد ورود به دانشگاه دارند را به عنوان الگوي خود انتخاب كرده باشد. از نظر بندورا وقتي كه يادگيرنده، يعني مشاهده کننده ،رفتار شخص ديگري را مشاهده ميكند كه آن شخص براي انجام آن رفتار پاداش یا تقوقت دریافت میکند . آن رفتار توسط فرد مشاهده کننده آموخته میشود. يافتن شغل مناسب و كسب درآمد بالاتر به عنوان مهمترين عوامل اقتصادي مؤثر در تصميمگيري دانش آموزان براي ادامه تحصيل در دانشگاه است. رشته تحصيلي دانش آموزان در دبيرستان، تشويق معلمان و رقابت با همكلاسي ها به ترتيب مهمترين عوامل آموزشگاهي مؤثر در تصميم گيري دانش آموزان براي ادامه تحصيل در دانشگاه هستند. نقش رشته تحصيلي به عنوان مهمترين عامل آموزشگاهي مؤثر در تصميم گيري دانش آموزان براي ادامه تحصيل در دانشگاه، يافته هاي پژوهش منون در قبرس را حمايت ميكند. تشويق معلمان به عنوان دومين عامل آموزشگاهي مؤثر در تصمیم گیری دانش آموزان برای ورود به دانشگاه است. عوامل خانوادگي بيشترين تأثير را در تصميم گيري دانش آموزان براي ادامه تحصيل در دانشگاه دارد و عوامل آموزشگاهي در اين زمينه از كمترين اهميت برخوردار است. با توجه به اينكه مدارس مكاني هستند كه دانش آموزان قبل از ورود به دانشگاه در آنجا تحصيل ميكنند، پيشنهاد ميشود نسبت به آينده دانش آموزان حساسيت بيشتري نشان دهند. با توجه به اينكه خانواده ها بيشترين تأثير را بر تصميم دانش آموزان مبني بر ورود يا عدم ورود به دانشگاه دارند ميتوان از طريق اطلاع رساني به خانواده ها تقاضاي اجتماعي براي آموزش عالي را هدايت كرد و حتي از شدت آن كاست. مدرسه به عنوان رابط بين خانواده ها و جامعه، مرجع مطمئني براي انتقال اطلاعات مختلف از جامعه به دانش آموزان و خانواده هاي آنان محسوب ميشود. از اين رو مدارس بايد اطلاعات دقیق تری را در مورد رشته ها و دوره هاي آموزش عالي، هزينه هاي تحصيل، وضعيت بازارکار ،نرخ بیکاری فارغ التحصيلان، تعداد متخصصان موجود و مورد نيازكشور در رشته های مختلف دانشگاهی راه های ديگر موفقيت و فعاليت در جامعه و... در اختيار دانش آموزان و خانواده ی آنها قرار دهند و به آنها کمک کنند در این زمینه تصمیم بهتری اتخاذ کنند.این وظیفه را مشاوران در دبیرستان میتوانند بر عهده بگیرند . جمع بندی انگیزه دانش آموزان برای ورود به دانشگاه،بیشتر انگیزه های بیرونی است و متاسفانه انگیزه کسب علم و دانش و همچنین ارزش یادگیری و تحصیلات به خاطر تحصیلات ،از اهمیت چندانی برخوردار نبودند. این نشان میدهد جامعه ما یک جامعه مدرک گراست چون یکی از ویژگی های جوامع مدرک گرا کمرنگ تر شدن اهداف عالیه ی نظام آموزش عالی مانند کسب علم است . در این زمینه توصیه میشود بیش از هر عامل دیگری انگیزه کسب علم و یادگیری در دانش آموزان برای ورود به دانشگاه تقویت شود چون بدون وجود روحیه علمی در میان دانشجویان آینده ،یکی از اهداف اصلی نظام آموزش عالی که پیشبرد مرزهای دانش و تولید دانش نو ، تحقق نخواهد یافت .