حتما برای شما هم پیش آمده که عبارتی را سرچ کرده و ساعتها به دنبال جواب دقیق آن در میان دهها سایت و لینک مختلف بگردید. اما چیزی که شما را خوشنود میسازد، تنها پاسخ دقیق و مشخص بدون توضیحات اضافه است. این همان چیزی است که وب معنایی یا semantic web برای شما به ارمغان میآورد. وب معنایی چیست؟ در بستر وب کنونی، برنامه نویسان صفحاتی را تولید میکنند که به راحتی برای انسان قابل فهم و درک باشد. اما وقتی صحبت از جستجوی هوشمند در میان منابع بزرگ محتوایی میشود، پای ماشینها و موتورهای جستجو به دنیای برنامه نویسی کشیده خواهد شد. در حالت پیشرفتهتری از وب کنونی، صفحات مختلف باید برای موتورهای جستجو نیز قابل فهم باشند تا پاسخهای مناسبتری به درخواستهای ما بدهند. برای مثال اگر برای آپدیت درایورهای ویندوز 10 به مشکل بربخورید، بعد از جستجو عبارت مورد نظر در گوگل با نتایج زیر روبه رو خواهید شد: دهها لینک مختلف که شما را از جواب مستقیم دور خواهند کرد و راه حل مشخصی ارائه نخواهند داد. ولی با جستجوی این عبارت در زبان انگلیسی با نتایج متفاوتی رو به رو خواهید شد: دقیقا همان پاسخی که به دنبال آن هستید، مرحله به مرحله! این پاسخی است که یک ماشین در جواب پرسش شما داده است، کاملا شبیه به یک متخصص کامپیوتر. با این تفاوت که در این حالت زمانی که صرف رسیدن به جواب میکنید بسیار کمتر از کمک گرفتن از انسانهاست. این مثال نشان میدهد که وقتی ماشینها به درستی معنا و مفهوم پرسش شما همچنین اطلاعات موجود در وب را درک کنند، شیوه پاسخگویی آنها بسیار قابل فهم و ارزنده خواهد بود. وب معنایی یا سمنتیک وب (semantic web) حالت پیشرفتهای از وب کنونی است که تمام المانهای موجود در آن علاوه بر اینکه برای انسانها قابل فهم هستند، برای ماشینها هم قابل درک و پردازش میباشند. وب معنایی باعث میشود تا ماشینها نیز بتوانند اطلاعات را به خوبی پردازش کنند و پاسخ بهتری به نیازهای ما ارائه دهند. چرا به وب معنایی نیاز داریم؟ حجم زیادی از اطلاعات به صورت روزانه در بستر وب منتشر میشود که گاها ممکن است غیر واقعی بوده یا به درستی شما را به بهترین پاسخ نرسانند. از این رو احساس نیاز به درک شدن و تشخیص دادن بهتر موتور جستجو در شما ایجاد میشود. ساختار وب معنایی به این صورت است که وقتی شما عبارتی را در موتور جستجو وارد میکنید گویی در برابر شما انسانی قرار گرفته که به راحتی مفهوم و احساس جمله وارد شده را درک میکند و به سرعت بهترین نتایج مناسب با آن را ارائه میدهد. پس انتظار میرود که سمنتیک وب تمام محتویات وب را شامل صفحات، المانها، تصاویر و متن را به خوبی تحلیل و ایندکس کند. مهمترین هدف وب معنایی تبدیل شدن به یک دستیار تمام عیار برای انسان است که با هوشمندی خود اطلاعات ورودی را درک کرده و اطلاعات درست و مورد نظر را از میان انبوه منابع موجود در دسترس کاربران قرار دهد. تاریخچه سمنتیک وب: وب معنایی از کجا شروع شد؟ در گذشته وبسایتها با کمک موتورهای جستجو و الگوریتمهای مشخص به درخواست کاربران پاسخ میدادند. در حقیقت بستر وب برای انسانها قابل درک بوده و ماشینها بدون هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ، معنا و مفهوم محتواهای منتشر شده را تشخیص نمیدادند. اولین بار مفهوم وب معنایی اوایل دهه 60 توسط دانشمندانی مانند کولینز، راسکوئلیین مطرح شد. اما بعدها به وسیله تیم برنزلی (مخترع وب گسترده جهانی) به صورت تخصصیتر در زمینه وب ابداع شد. تیم برنرزلی (نام کامل به انگلیسی : Sir Timothy John Berners-Lee) متولد 8 ژوئن 1955 بوده و رئیس کنسرسیوم جهانی وب (w3c) و یکی از استادهای دانشگاه MIT است . تیم برنرزلی عقیده جالبی دارد که وب همانند انسانها از 20 سالگی به بعد وارد مرحله شکوفایی خودش میشود و ما هنوز از تواناییهای وب استفاده نکردهایم . میتوان گفت که از سال 2007 و بعد از فراگیر شدن وب معنایی، ارتباط انسان با ماشینها و موتورهای جستجو، معنایی جدید پیدا کرد. تا آنجاییکه سمنتیک وب به هدف خود که جمع آوری و نمایش اطلاعات قابل فهم بجای دادههای گسسته و نامعلوم است نائل گردید. اهداف وب معنایی تا پیش از ظهور وب معنایی، خزندهها (crawler) در موتورهای جستجو فقط عبارات کلیدی را ایندکس کرده و بر اساس جستجوهای کاربران در سطح وب، نتایج را گرداوری میکردند. در همین راستا نیاز است تا زبان HTML که تا چندین سال پیش فقط برای شکل دهی بنیان و اسکلت بندی صفحات وب و ارائه محتوا به کار میرفت، به سمت مفهومی شدن برای ماشین و رباتها برود. این مساله که معنا و مفهوم هر عبارت و المان به کار رفته چیست و چه کاربردی دارد، عبارت Semantic را برای ما روشنتر خواهد کرد. کلمه semantic در لغت یعنی "معنایی" و Semantics یعنی "علم معنی شناسی". امروزه وبسایتهای قدیمی که از استانداردهای جدید جهانی پیروی نمیکنند، حذف یا نامعتبر شناخته خواهند شد. پس اهمیت وب معنایی و به کارگیری آن را نباید دست کم گرفت. emantic tags یا تگهای معنایی در HTML بیان سادهای از مفهوم تگهای معنایی را در یک جمله میتوان گفت، تگهای معنایی یا Semantic، تگهایی هستند که معنای محتوایی که درون آنها قرار میگیرد، برای مرورگر و موتورهای جستجو مشخص و واضح است. از این رو موتورهای جستجو راحتتر میتوانند آنها را ایندکس کنند. به عبارتی میتوان گفت تگهای معنایی، ساختار وب سایت را مشخص کرده و همین مساله باعث بهبود سئو سایت نیز میشود. HTML هیچگاه از مفهوم Semantic دور نبوده و از ابتدا تگهای آن برای پردازش توسط ماشین نیز در نظر گرفته شدهاند، به طور مثال تگ form همیشه یک فرم را در خود جای داده است یا تگ img همیشه حاوی یک تصویر است. یا مثلا از نظر کدنویسی استاندارد، نمیتوانید تگ p را درون تگ h1 جای دهید زیرا تگ h1 نمیتواند یک پاراگراف را درخود جای دهد و صرفا اشاره به تیتر دارد. در HTML4 از کلاس و ID برای طراحی عناصر صفحات وب استفاده میشد که مشخصا موتورهای جستجو قادر به تشخیص محتوای آنها براساس نام تعیین شده توسط کاربر نبودند. اما بعد از ظهور HTML5 تگهای معنایی به کمک برنامه نویسان آمدند تا ساختار دقیق صفحات وب و هدف از قرار گیری هر المان را به موتورهای جستجو معرفی کنند. برای مثال تگهای <table >,<header>, <footer> و... مشخص میکنند که چه نوع محتوایی درون خود دارند. اما عناصر غیر معنایی مانند <p>, <span >,<pre> به هیچ عنوان معنا یا اطلاعاتی را در مورد محتوای خود به ما نمیدهند. این تگها میتوانند برای یک ماشین کلیدواژه ای باشند که با آن بتواند به راحتی محتوا را استخراج و دسته بندی کند. چرا وب معنایی باعث بهبود سایت ما میشود؟ گسترش وب معنایی و فناوریهایی که به ارمغان میآورد، قدرت تجزیه و تحلیل ماشینها را در زمینههای تولید محتوا، مدیریت، یادگیری، پشتیبانی، رسانهها، تجارت الکترونیک، تحقیقات علمی و به طور کلی انتشار محتوا را بهبود میدهد. ممکن است گرفتن جایگاه خوب در گوگل یا بهبود سئو هدف نهایی ما باشد، ولی وقتی صحبت از کاربردهای جستجوی معنایی، محتوای هوشمند و دستگاههای هوشمند میکنیم، فرصت بزرگی برای مشاغل و شرکتهای بزرگ و طرفداران نوآوری و تکنولوژی به وجود میآید که بسیار ارزشمند است. به این معنی که سمنتیک وب میتواند پشتوانه خوبی برای نظم دهی و استاندارد سازی تمام محتواهای سطح وب باشد. مزایای وب معنایی: ایجاد زیرساختهای محتوای دیجیتالی هوشمند سازمان دهی منابع بزرگ محتوا ارائه محتوای دقیق و بهینه تر اتصال مجموعههای محتوای داخلی و خارجی حرکت به سوی هوش مصنوعی تکامل یافته و واقعی بهبود سئو سایتها ارتباط بهتر موتورهای جستجو با کاربران به طور معمول صفحه وبی که اصول Semantic را رعایت کرده باشد، در سنجش استاندارد کدنویسی نیز امتیاز بهتری کسب خواهد کرد. استفاده از تگهای Semantic الزامی نیست، ولی آینده وب به سمت هوشمندی بیشتر و ارتباط بهتر با انسان پیش میرود و بهتر است با رعایت استانداردهای به روز در کدنویسی، به این فناوری جدید کمک بیشتری کنید. به همین منظور ما باید برای تغییر این اکوسیستم محتوایی دست به اقدام زده و شروع به اصلاح هر قطعهای از محتوای خودمان کنیم. این مسیر بسیار چالش برانگیز و زمان بر است. ولی ما را به سمت آیندهای مشارکتی و هوشمندتر سوق میدهد. جمع بندی: وب معنایی یا سمنتیک وب چیست؟ شکی نیست که در آینده نزدیک شاهد ظهور فناوریهایی خواهیم بود که قادرند به سوالات انسانها به شیوه ای دقیق و ارگانیک پاسخ دهند. وب معنایی یا سمنتیک وب، در نحوه ارتباط انسان با ماشینها و موتورهای جستجو تاثیر بسزایی دارد و به پاسخگویی بهتر رایانهها به نیازهای انسان کمک شایانی خواهد کرد.