بعضا تصور می شود برای اینکه شنوندهای خوب باشد، فقط شنیدن کلمات سخنگو کافیست، درحالیکه شنونده باید توانایی درک محتوا و منظور سخنگو را نیز داشته باشد. در حقیقت لازم است هردو طرف، یک گفتگوی خوب را با هم پیش ببرند و با هم تعامل داشته باشند تا نکته مبهمی در گفتگو باقی نماند. اما برای اینکه احساسات گوینده به صورت کامل درک شود، شنونده چه خصوصیات و مهارت های شنیداری باید داشته باشد و چه نکاتی را مدنظر قرار دهد؟ مهمترین خصوصیت یک شنونده خوب، اینست که بتواند فعالانه به سخنگو گوش فرا دهد. مثلا گاهی شنونده نیز میتواند در گفتگو شرکت کرده و با بیان به موقع سوالات و یا کلماتی مناسب، باعث باز شدن موضوع برای خود شود، که هم تمرکز خود در گفتگو را بالا میبرد و هم سخنگو را مطمئن میسازد که توانسته منظور خود را به درستی بیان کند. مهمترین خصوصیات یک شنونده خوب چیست؟ کلمات، لحن بیان و زبان بدن سخنگو همه در انتقال پیام دخیل هستند و شنونده با توجه به همه اینها می تواند برداشت متفاوتی از سخن داشته باشد. البته ناگفته نماند که با توجه به اینها انتقال پیام برای هرفردی منحصر به فرد است و اگر همه به یک شیوه پیام خود را منتقل می کردند، بدیهی است که گفتگوها بسیار کسالتآور میشد. نکته: در گفتگوهای تلفنی باید توجه ویژه ای به کلمات و لحن بیان مبذول شود، زیرا یکی از ارکان مهم انتقال پیام یعنی زبان بدن قابل مشاهده نمی باشد و ممکن است از سخنی، برداشت متفاوتی صورت پذیرد، پس شنونده در گفتگوی تلفنی باید هوشیارانه تر وارد عمل شود. در ادامه به مواردی اشاره میشود که میتوانند باعث بهبود یک گفتگو و بهتر شدن آن از طرف شنونده شود: در شنیدن پیش داوری نکنید در برخی گفتگوها دیده می شود که پیش از اتمام صحبت، شنونده درحال فکر کردن به جواب سخن و آنچه خود میخواهد بگوید میباشد، که البته این کار اشتباهی است و باید تا تمام شدن صحبت طرف مقابل صبر نماید و همچنین پیشداوری نکند؛ این کار باعث احترام به فرد سخنگو است و باعث پیشبرد گفتگو به سمت صحیح آن میگردد. ارتباط چشمی خوبی برقرار کنید در یک گفتگوی خوب، ارتباط چشمی هردوطرف مهم است و در انتقال پیام نقش موثری دارد و جریان گفتگو را تقویت میکند. البته گاهی اوقات به اطراف نگاه کردن باعث مختل شدن گفتگو نمیشود، ولی نباید باعث حواسپرتی و یا مایوس کردن سخنگو شود. خیره شدن به فرد سخنگو نیز میتواند آزاردهنده باشد و در حقیقت نگاه باید با آرامش و مداوم باشد. حالت چهره در گفتگو مهم است یک شنونده خوب باید مراقب حالت های چهره خود باشد، مثلا اخم کردن و درهم کشیدن چهره نشانه عدم تایید و پذیرش است و یا پوزخند زدن حالتی ناخوشایند برای طرف مقابل ایجاد میکند. نگاه خنثی و بی حالت شنونده، میتواند باعث این شبهه در گوینده کلام شود که آیا اصلا شنونده توجهی به حرف دارد یا خیر؟ انتقال پیام از حالت بدن شنونده حالت قرار گرفتن بدن که شامل طرز نشستن و یا ایستادن شنونده هنگام دریافت پیام و همچنین بیش از حد حرکت کردن او می توانند پیام های منفی به گوینده منتقل کنند، البته شنونده گهگاه میتواند به منظور کسب اطمینان از درک درست پیام سخنگو و دریافت کامل پیام از حرکات دست و بدن خود استفاده کند و به جز این انتظار می رود تا انتهای پیام را بشنود. در مکان مناسب گفتگو کنید قرار گرفتن در مکان نامناسب شنونده، نیز میتواند در انتقال پیام باعث اختلال شود. مثلا فاصلهی زیاد بین گوینده و شنونده ممکن است باعث القای این شود که پیام چندان مهم نیست؛ و یا پشت کردن به گوینده پیام و یا شانه به شانه ایستادن نسبت به او برایش چندان خوشایند نیست، زیرا ممکن است این حس را در او بوجود آورد که شنونده در گفتگو راحت نیست. تنها کارتان شنیدن باشد انجام کاری در حین گفتگو نیز از مواردی است که باعث ناخوشایندی در سخنگو میشود. مثلا مشغول شدن به خواندن متنی، کار با کامپیوتر، و حتی مکالمه های تلفنی در زمانی که فردی در حال صحبت با شما است رفتارهای رایج ایجاد کننده مانع در گفتگو هستند. پس بهتر است در آن هنگام کار دیگری انجام نشود و یا گفتگو به زمان دیگری موکول گردد، اما اگر بتوانید همان موقع، کار خود را برای مدت کوتاهی متوقف کنید و دربارهی موضوع موردنظر صحبت کنید، در وقت خود و طرف مقابلتان صرفه جویی کردهاید و این اختصاص وقت مناسب به گفتگو باعث احساس ارزشمند بودن برای گوینده پیام را نیز به دنبال خواهد داشت. لحن پاسختان غیردوستانه نباشد ممکن است در پاسخ به پیام فرد سخنگو چیزی بگویید، در اینجا لحن بیانتان که می تواند نشانه پذیرا بودن و یا ناخشنودی باشد، بسیار مهم می شود و ممکن است جریان گفتگو را تغییر داده و یا آن را مختل کند. مثلا لحن بیانتان در پاسخ نباید خشن و یا طعنه آمیز و گزنده باشد. همچنین پاسختان را بهتر است با لحن یکنواخت و کسالت بار و بی روح بیان نکنید. جمعبندی در گفتگو همانطور که گوینده نقش مهمی در انتقال پیام دارد، شنونده نیز نقش بسیار مهم و کلیدیای را دارا میباشد. همانطور که گوینده کلام میتواند رشته سخن را با کلمات و لحن بیان و زبان بدن خود اداره کند، یک شنونده فعال و خوب نیز میتواند با کمک مهارت های شنیداری خود جریان گفتگو را تغییر دهد و با بیان کلمات مناسب و بهموقع در پاسخ، باعث شود که گوینده کلام نیز احساس خوبی درباره انتقال پیام خود پیدا کند و او را مطمئن سازد که توانسته پیامش را به خوبی انتقال دهد و یا اگر شبههای در گفتگو وجود دارد برطرف شود. به اصطلاح مستمع صاحب سخن را بر سر شوق آورد.