تقریباً سه ماه از ظهور اولیه ویروس جدید کرونا در چین میگذرد. ویروسی که باعث بروز علائمی مانند تب، سرفه و تنگی نفس شده و در موارد خاص منجر به فوت میشود. بعد از این اتفاق، این ویروس به بیش از 72 کشور دنیا سرایت کرده که تا به امروز منجر به مرگ دستکم 3 هزار نفر در کل دنیا شده و البته این آمار هر لحظه در حال افزایش است. چیزی که کرونا را ترسناک و تبدیل به هشداری برای کل دنیا کرده و منجر شده تا بسیاری از کشورها مرزهای خود را ببندند، آمار کشتهشدههای آن نیست. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، میزان مرگومیر بر اثر کرونا در کل دنیا تقریباً 3.4 درصد است که از بسیاری از بیماریهای خطرناک مانند سارس نیز کمتر است. علت هشدار عمومی پزشکان درباره این ویروس، جدید بودن آن و سرعت بالای انتقال ویروس کرونا است. در این بین بسیاری معتقدند که با ساخت واکسن کرونا، میتوان جلوی این ویروس ناشناخته را گرفت و از ابتلای افراد جلوگیری کرد. ویروس کرونا چگونه عمل میکند؟ ویروسهای کرونا، خانواده بزرگی از انواع ویروسها هستند که بیماریهایی مانند سرماخوردگی معمولی تا سارس را شامل میشوند و از جمله بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان هستند. ویروس جدید کرونا، عضو جدیدی از این خانواده است که تا قبل از این در انسان مشاهده نشده بود. علائم شایع ابتلا به این عفونت عبارتاند از مشکلات تنفسی، تب، سرفه و ضعف بدنی. در موارد شدیدتر این عفونت میتواند باعث بروز ذاتالریه، سندرم حاد تنفسی، نارسایی کلیه و حتی مرگ شود. ممکن است بسیاری از افراد حتی متوجه ابتلا به این بیماری نشوند و علائم خاصی هم نداشته باشند، اما در طرف مقابل کرونا برای افرادی که سابقه بیماریهای زمینهای مانند سرطان، دیابت، مشکلات قلبی و عروقی، مشکلات تنفسی و... یا مشکل سیستم ایمنی بدن دارند، خطرناکتر است. ضمن اینکه براساس آمار بیشترین خطر افراد مسن را تهدید میکند. واکسن کرونا چیست؟ در کل، تمامی واکسنها به یک صورت هستند؛ پزشک سعی میکند تا با تزریق دوز کوچکی از ویروس کرونا به بدن، سیستم ایمنی را در معرض آن قرار دهد تا پادتن آن در بدن تولید و ترشح شود. سیستم ایمنی انسان حافظه قویای دارد و این پادتن در بدن میماند و درصورتیکه فرد در معرض عفونت قرار گیرد، بدن به آن عفونت حمله کرده و آن را برطرف میکند. نکته مهم این است که واکسن، خود نباید منجر به مریض شدن فرد شود که رسیدن به این تعادل بسیار سخت است. چرا ساخت واکسن کرونا دشوار است؟ به گفته متخصصان، تولید واکسن کرونا در حدود 12 تا 18 ماه طول خواهد کشید که این میزان، زمانی بسیار طولانی بهخصوص در شرایط فعلی دنیا است. البته این زمان درصورتیکه واقعاً صحیح باشد رکورد سریعترین مدتزمان ساخت واکسن را به خود اختصاص خواهد داد! بله درست است. علت این مسئله این است که ساخت واکسن معمولاً بین 10 تا 15 سال طول میکشد. علت طول کشیدن زمان ساخت واکسن به انجام مراحل آن برمیگردد. اولین مرحله تولید واکسن، پیدا کردن ویروس ضعیف شده مناسب و کشت آن در محیط آزمایشگاه است. در قدیم این کار بین 5 تا 10 سال طول میکشید، اما درباره واکسن ویروس کرونا، به علت وجود میکروسکوپهای قوی و تجهیزات مناسب دانشمندان امید دارند که بتوانند با سرعت بسیار بالاتری ویروس مناسب را پیدا کنند. بعد از این مرحله، نوبت به بررسی اثرات این ویروس روی مردم است. متأسفانه هیچ تکنولوژیای نمیتواند مدتزمان لازم برای نظارت دقیق بر عملکرد واکسنهای تولیدشده روی افراد را کاهش دهد. این مرحله سهفاز اصلی دارد: در فاز اول واکسن کرونا به گروهی از افراد سالم تزریق میشود و عملکرد آن در سه ماه آینده بر روی این گروه بررسی میشود. پس از سه ماه اگر داوطلبان سالم باشند و عوارض جانبیای بروز دهند، فاز دوم شروع میشود. در این مرحله واکسن به چند صد نفر تزریق میشود؛ بهخصوص در منطقهای که افراد بیشتر تحت تأثیر کرونا قرارگرفتهاند. حال دانشمندان شروع به جمعآوری اطلاعات درباره عملکرد افراد در مقابل این واکسن و میزان تولید پادتن در سیستم ایمنی آنها میکنند. این مرحله ممکن است بین 6 تا 8 ماه به طول بیانجامد. درصورتیکه این فاز نیز با موفقیت انجام شود، مرحله نهایی شروع میشود. این فاز نیز بین 6 تا 9 ماه طول کشیده و شامل انتخاب افراد بیشتر و تست واکسن کرونا در فازی چند هزارتایی است. اگر مشکلی در طی این آزمایشها و بررسیها به وجود نیاید، بعد از تمام شدن این مرحله، یک سازمان نظارتی مانند سازمان غذا و داروی آمریکا، تمامی دادههای جمع شده در حین این فرآیند را مجدد بررسی کرده و در نهایت اجازه در دسترس قرار گرفتن واکسن کرونا را میدهد. البته این بررسی و تحلیل اطلاعت مجدد نیز بین 9 ماه تا 1 سال طول خواهد کشید. آیا راهی برای سرعت بخشیدن به فرآیند کشف واکسن کرونا وجود دارد؟ با وجود تمام چالشها و احتمالات پیش رو، آخرین چیزی که شرکتهای داروسازی میخواهند عجله برای تولید واکسن کرونا است. زیرا که ممکن است تسریع روند منجر به تولید و عرضه واکسنی شود که نهتنها کارایی ندارد بلکه میتواند منجر به ایجاد عوارض جانبی و مرگومیر در مردم شود. به همین دلیل بسیاری از شرکتهای تولید واکسن، حتی با تولید آن نیز مخالف هستند و معتقدند که تصمیم برای ساخت واکسن کرونا نیاز به تحقیقات بیشتر درباره این ویروس جدید دارد. بیشتر بخوانید: اینماد چیست؟ جمعبندی:چرا ساخت واکسن کرونا دشوار است؟ در کل میتوان گفت که امید زیادی برای ساخت واکسن ویروس کرونا در طول یک سال آینده وجود ندارد. کرونا، ویروس جدیدی است و تحقیقات زیادی برای بررسی نحوه عملکرد، عوارض و خطرات ناشی از آن صورت نگرفته است. بنابراین در حال حاضر بهترین راه جلوگیری از ابتلا رعایت نکات بهداشتی، قرنطینه خانگی و دوری از افرادی است که علائمی مانند سرفه و تنگی نفس دارند.